Phát triển du lịch cộng đồng trên nền tảng văn hóa truyền thống

Xã Đông Giang, TP Đà Nẵng hình thành trên cơ sở sáp nhập thị trấn Prao và 3 xã Tà Lu, A Rooih, Zà Hung thuộc huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam (cũ), hơn 81% dân số là đồng bào Cơ Tu, đã tạo nên nét văn hóa đặc sắc, độc đáo cho vùng đất này.

Nhà dệt thổ cẩm truyền thống làng DLCĐ Đhrôồng

Làng du lịch cộng đồng (DLCĐ) Đhrôồng (thuộc thôn Aréh, xã Tà Lu, huyện Đông Giang cũ- nay là xã Đông Giang, TP Đà Nẵng) khai trương từ năm 2013, các hoạt động của do Ban quản lý làng DLCĐ địa phương trực tiếp quản lý, điều hành các tổ, nhóm dịch vụ.

Với tổng vốn đầu tư ban đầu hơn 610 triệu đồng từ nguồn khai thác quỹ đất và các nguồn vốn hợp pháp khác, làng DLCĐ Đhrôồng được hình thành dựa trên tiềm năng tự nhiên và bản sắc văn hóa đặc trưng của đồng bào Cơ Tu

Điểm đến này ngày càng thu hút du khách trong nước và quốc tế khám phá, tìm hiểu đời sống cộng đồng còn nguyên vẹn nhiều nét văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, trải nghiệm các hoạt động như: Tham quan nhà Gươl, giao lưu cồng chiêng, nhảy múa truyền thống; trải nghiệm dệt thổ cẩm; chế biến ẩm thực cùng người dân; trekking rừng, tham quan thác suối, lưu trú tại homestay, hòa mình vào cuộc sống cộng đồng.

Theo số liệu thống kê từ BQL, giai đoạn 2016-2020, số lượng khách du lịch đến thăm quan tại làng DLCĐ là 4.605 lượt. Từ năm 2020 đến khoảng tháng 3.2022, do tác động của đại dịch Covid nên mọi hoạt động du lịch-dịch vụ phải tạm dừng.

Sau khi kích hoạt lại hoạt động du lịch, làng DLCĐ Đhrôồng tổ chức nhiều hoạt động mới mẽ, ấn tượng, đồng thời bổ sung vốn đầu tư bài bản nên số lượng khách đến khởi sắc, tạo ra doanh thu ổn định cho làng.

Ngoài ra, bước đầu đã hình thành một số homestay cộng đồng do người dân tự quản; tổ chức thành công nhiều đoàn tham quan trong nước và quốc tế; hình ảnh làng DLCĐ Đhrôồng ngày càng được biết đến, góp phần tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Cơ Tu.

Phụ nữ Cơ Tu ở làng Đhrôồng dệt thổ cẩm

Nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Cơ Tu tại làng Đhrôồng đã có cơ hội hồi sinh, phát triển nhờ vào sự hỗ trợ, tư vấn, liên kết của dự án DLCĐ. Ngoài giờ lên nương rẫy, phụ nữ ở làng còn tham gia hợp tác xã, cùng dệt tại không gian làng DLCĐ Đhrôồng để giới thiệu du khách nghề truyền thống.

Cũng nhờ đó, sản phẩm thổ cẩm của làng tiếp cận thêm được nhiều khách hàng, bán thêm được nhiều sản phẩm, cải tiến mẫu mã phù hợp thị hiếu khách hàng nhưng vẫn giữ vẻ đẹp truyền thống, bản sắc riêng của thổ cẩm Cơ Tu, nâng cao tay nghề cũng như thu nhập. Từ đó, nâng cao ý thức bảo tồn, phát triển nghề truyền thống, giữ gìn văn hóa bản địa để phát triển du lịch cộng đồng.

Đoàn công tác do bà Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng dẫn đầu vừa có chuyến khảo sát thực tế về thực trạng quản lý, phát triển tại làng DLCĐ Đhrôồng

Được biết, huyện Đông Giang trước đây là một trong số các địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Nam cũ thụ hưởng Dự án 6 "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch".

Thời gian qua, với sự hỗ trợ của dự án 6, nhiều nội dung dự án 6 đã được địa phương triển khai hiệu quả, thiết thực, trong đó có sự hỗ trợ làng DLCĐ Đhrôồng.

Từ các nguồn hỗ trợ phát triển du lịch miền núi từ ngân sách địa phương, nguồn dự án 6, giai đoạn 2020-2025, điểm đến này được đầu tư bài bản với nhiều hạng mục, nội dung phục vụ du khách như: Xây dựng mới nhà sản xuất và trưng bày sản phẩm dệt thổ cẩm; Tổ chức đào tạo, nâng cao tay nghề cho lao động địa phương, cải tiến mẫu mã sản phẩm nghề đan lát mây tre tại làng Đhrôồng; Triển khai lắp đặt bảng chỉ dẫn, bảng sơ đồ tổng thể và bảng nội quy khu du lịch cho điểm DLCĐ Đhrôồng…

Chính quyền và cộng đồng nơi đây đang rất nỗ lực khai thác và đầu tư có chiều sâu nhiều hơn từ các tiềm năng sẵn có, giá trị văn hóa bản địa để có thể tạo dấu ấn riêng nhằm thu hút du khách

Huyện Đông Giang trước đây cũng xây dựng đề án về hỗ trợ bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Cơ Tu gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó quan tâm hỗ trợ các làng DLCĐ mua sắm nhạc cụ, trang phục truyền thống, đào tạo, quảng bá các nghề thủ công truyền thống để phục vụ du khách, sản xuất sản phẩm đặc trưng làm quà lưu niệm, liên kết giữa các điểm du lịch trong vùng và các địa phương lân cận,….

Phòng VH-TT huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam cũ tổ chức tập huấn, truyền dạy múa Tung tung Dzá dzá cho đồng bào Cơ Tu trên địa bàn

Theo đại diện chính quyền xã Đông Giang, TP Đà Nẵng, một số khó khăn mà làng DLCĐ Đhrôồng cũng như nhiều điểm đến du lịch của địa phương đang gặp phải như: Nhiều di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của đồng bào Cơ Tu có sự thay đổi do nguồn nguyên liệu ngày càng khan hiếm, thị hiếu thị trường thay đổi, giá trị ngày công cao nên sản phẩm dệt thổ cẩm đan lát làm ra tiêu thụ khó khăn. Điều đó dẫn đến việc lưu giữ và truyền đạt các loại hình văn hóa, văn nghệ, nghệ thuật liên quan đến văn hóa độc đáo của người Cơ Tu ngày càng khó, mai một dần.

Kinh phí đầu tư cho các loại hình hoạt động văn hóa hạn chế, nếu có thủ tục thực hiện khó khăn, nhất là các chương trình mục tiêu quốc gia. Địa bàn vùng núi, giao thông không thuận lợi khó thu hút đầu tư, nếu có đầu tư thì không đủ sức cạnh tranh đối những vùng có điều kiện thuận lợi hơn,…

Từ đó, kiến nghị các cấp, ngành tiếp tục quan tâm hỗ trợ về vốn, hạ tầng và quảng bá; đồng thời tạo cơ chế khuyến khích cộng đồng tham gia mạnh mẽ hơn vào hoạt động du lịch.

THU HOÀI