Phiên chợ độc đáo ở vùng sông nước miền Tây

Ở chợ Tha La gần như ai cũng quen mặt, mua, bán không cần trả giá nhiều, thương lái chỉ việc cân cá rồi trả tiền. Ảnh: Công Mạo-TTXVN

Chỉ nhóm họp từ 3 giờ sáng và nhanh chóng biến mất một cách lạ thường sau gần 3 giờ đồng hồ trong mùa nước nổi, chợ cá đồng Tha La (ấp Cây Châm, phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang) đã trở thành nét độc đáo, riêng có của vùng. Trong cái se lạnh của gió bấc đầu mùa cùng cơn mưa dầm rả rích, chợ “chồm hổm” kỳ lạ này ở vùng biên giới được người dân ví von là “chợ ma” hay “chợ âm phủ” từ nhiều năm nay là điểm đến quen thuộc của người dân và các vựa cá tươi mỗi khi mùa nước nổi.

Nhộn nhịp lúc nửa đêm

Khoảng 3 giờ, góc đường Cây Châm, ngay bên chân cầu Tha La, phường Vĩnh Tế (tỉnh An Giang) trở thành khu chợ bán cá đồng náo nhiệt giữa cánh đồng mùa lũ đêm trở gió. Năm nay, lũ lớn, cá vào đồng sinh sôi nhiều, ngư dân đánh bắt được nhiều tôm cá nên “chợ ma” Tha La có phần náo nhiệt hơn. Tiểu thương từ nhiều nơi trong tỉnh tranh thủ đến chợ sớm để lựa chọn mua những con cá tươi, ngon rồi đem về các chợ lân cận bán kiếm lời.

Sau một đêm giăng câu, thả lưới dưới cơn mưa nặng hạt, người dân đánh bắt cá từ khắp các cánh đồng lũ ở vùng biên giới An Giang tranh thủ mang cá, tôm ra “chợ ma” Tha La để bán. Trong màn đêm, giữa cánh đồng mùa lũ mênh mông, tiếng của những chiếc xuồng máy chở theo tôm, cá dập dìu ghé bến chợ, xen lẫn tiếng í ới gọi nhau cân cá, trả giá của các tiểu thương… làm huyên náo cả khu “chợ ma”.

Từng góc chợ, người bán và người mua giao dịch dưới ánh sáng lập lòe của những chiếc đèn pin. Những năm trước, về đêm khu vực chợ tối om. Tuy nhiên mấy năm gần đây, chính quyền địa phương đã lắp đặt đèn đường tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua bán của người dân. Do ánh sáng không đủ nên người dân và bạn hàng đều rọi đèn pin cân cá, tôm, cua, ếch... Từ đây, cá, cua, tôm… được đưa về các chợ xa trong tỉnh.

Cảnh mua bán cá đồng ở "chợ ma" Tha La (phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang) giữa mùa nước nổi. Ảnh: Công Mạo-TTXVN

Ông Phạm Minh Tâm (ngụ phường Vĩnh Tế, một người gắn bó với “chợ ma” Tha La hơn 20 năm nay) cho biết, chợ cá Tha La chỉ xuất hiện trong mùa nước nổi (khoảng từ tháng 7 đến cuối tháng 10 âm lịch) hằng năm. Năm nào nước lũ về thấp thì chợ đìu hiu. Chợ nhóm họp cố định từ khoảng 3 giờ đến tầm 5 giờ thì tan.

Theo ông Tâm, “chợ ma” Tha La đã tồn tại hơn 30 năm và là chợ cá đồng, cá sông lớn nhất tỉnh An Giang trong mùa nước nổi. Ban đầu chỉ có vài người dân sống ven bờ kênh Tha La nhóm họp tự phát để bán vài mớ cá đồng, ít bông súng, rau dai… do mình thu hoạch được trong mùa nước nổi. Theo thời gian, người đến mua cá ngày một đông, chợ phát triển và tồn tại cho đến bây giờ. Cái tên “chợ ma” cũng do người dân và bạn hàng đặt.

Vừa bán xong mớ cá chạch với giá 750.000 đồng cho bạn hàng, bà Lê Thị Thủy (ngụ phường Thới Sơn) chia sẻ, “chợ ma” Tha La có bán tất cả những “đặc sản” của mùa nước nổi như: cá linh, cá lóc đồng, cá rô đồng, cá chốt, cá thiểu, cá khoai, cá lòng tòng, lươn, chạch, cua, đồng… được người dân đánh bắt ở các cánh đồng ngập nước sát biên giới (như Thới Sơn, Vĩnh Tế…).

Đến hơn 5 giờ, "chợ ma" tan, quang cảnh yên bình của vùng quê được trả lại như thường ngày.

Điểm nhấn mùa nước nổi

“Chợ ma” Tha La nằm nép mình bên kênh Tha La - con kênh lớn đấu nối cùng kênh Trà Sư, kênh Vĩnh Tế; góp phần chuyển nước, phù sa và nguồn tôm cá từ sông Hậu vào ruộng đồng vùng Tứ giác Long Xuyên. Chợ hoạt động nhộn nhịp nhất trong tháng 10 và 11 dương lịch hằng năm.

Ông Nguyễn Thanh Phong (ngụ ở xã Ba Chúc, một tiểu thương chuyên thu mua cá đồng tại “chợ ma” Tha La) cho biết, khoảng tháng 9 dương lịch hằng năm, khi con nước tràn đồng, người dân bắt đầu đi giăng câu, thả lưới bắt cá. Gần như tất cả nguồn cá tự nhiên do người dân đánh bắt được trong mùa nước nổi đều được gom về chợ Tha La. Do đó, các thương lái từ khắp nơi đều về đây mua cá tươi.

Những chiếc xuồng máy chở theo tôm, cá là thành quả sau một đêm giăng câu, thả lưới trên cánh đồng lũ . Ảnh: Công Mạo-TTXVN

Theo ông Phong, “chợ ma” Tha La là nơi hội tụ thủy sản tươi sống. Người ta không cần trả giá hay cò kè vì mỗi xuồng câu chỉ bán cho một mối quen.

Bà con tiểu thương ở chợ Tha La cho biết, những năm gần đây, cá sông, cá đồng không còn nhiều như trước nên hoạt động mua, bán cũng giảm đi phần nào. Tuy vậy, “chợ ma” Tha La vẫn nhóm họp đều đặn như là một phần không thể thiếu của mùa nước nổi ở vùng đầu nguồn biên giới An Giang.

Hằng ngày, rất đông tiểu thương đến chợ để mua những đặc sản của mùa nước như: cá kết, cá leo, cá heo, cá lóc, cá trê, cá lăng, cá mè vinh, cá linh, tép, cua đồng… rồi mang đi bán khắp các tỉnh, thành ở Đồng bằng sông Cửu Long và Thành phố Hồ Chí Minh.

Giữa những bộn bề của nhịp sống hiện đại, “chợ ma” Tha La trở thành một điểm nhấn mang đậm nét văn hóa của vùng sông nước miền Tây. Chính nét đẹp mộc mạc, đơn sơ ấy từ lúc nào đã trở thành nét đặc trưng, một phần không thể thiếu trong ký ức của những ai sinh ra và lớn lên ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Công Mạo/vnanet.vn