Từ Hán Việt, từ thuần Việt có thể và không thể

Trên Báo Văn Nghệ mục 'Nói chuyện chữ nghĩa' có bài 'Thay từ Hán - Việt bằng từ thuần Việt' của Phan Điển Ánh. Tác giả đưa ra một số trường hợp cho rằng không thể thay thế và có thể thay thế từ Hán - Việt bằng từ thuần Việt.

Những tên được cả nam lẫn nữ đặt nhiều nhất ở Việt Nam: Anh và Tú đều phải xếp sau cái tên này

Anh và Tú đều là những cái tên trung tính có thể gặp được ở bất cứ đâu tại Việt Nam, tuy nhiên xét về độ phổ biến thì vẫn phải đứng sau 1 cái tên.

Hai tên đệm phổ biến nhất ở Việt Nam: 100% người Việt đều biết nhưng chưa chắc hiểu ý nghĩa

Tên đệm là gì? Hiểu theo một cách đơn giản đó là chữ lót được đặt giữa họ và tên. Mục đích của nó là nhấn mạnh, làm rõ nghĩa cho tên. Ngoài ra, tên đệm còn được gửi gắm những ý nghĩa mà người đặt muốn. Cấu trúc họ tên ở Việt Nam thường sẽ là: Họ - Tên đệm – Tên chính.

'Bạch nguyệt quang' là ai mà gây thương nhớ?

Thuật ngữ Hán Việt bất ngờ thịnh hành gần đây, được Gen Z sử dụng để ví von về chuyện tình cảm cá nhân.

Hiểu rõ về 'nguyên', 'cố', 'cựu'

Từ trước đến nay, khi muốn diễn tả ý nghĩa 'ai đó đã từng giữ chức vụ gì trong quá khứ', người Việt thường dùng 3 yếu tố gốc Hán Việt để cấu tạo nên những cụm từ nhằm thể hiện ý nghĩa mình muốn nói, đó là: nguyên, cố, cựu.

Cây cảnh cát tường, thơm nức, rước may mắn vào nhà

Cây cảnh này không chỉ đẹp, thơm, thanh lọc không khí mà còn mang ý nghĩa cát tường, có tác dụng cải thiện phong thủy gia đình.

Top 5 giống chó đắt đỏ nhất hành tinh: Giống Samoyed giá 253 triệu đồng/con, trung thành hiếm có

Dưới đây là 5 giống chó đắt nhất trên thế giới không phải ai cũng có thể sở hữu, trong đó phải kể đến giống Samoyed có giá lên đến 253 triệu đồng/con.

Đóng góp giải pháp thực hiện Chương trình GDPT 2018 và SGK Tiếng Việt

Nhiều giải pháp đóng góp cho Chương trình GDPT 2018 và SGK Tiếng Việt lớp 1, 2, 3 đã được đề xuất tại Hội thảo khoa học diễn ra tại TP Huế.

Đấu giá biển số xe ô tô 34A-888.88 thu về hơn 8,8 tỷ đồng

Theo kết quả đấu giá biển số xe ô tô ngày 22/8 vừa được Công ty Đấu giá Hợp danh Việt Nam công bố, biển số 34A-888.88 của Hải Dương đạt giá cao nhất với số tiền 8,835 tỷ đồng.

Giáo sư Lê Văn Lan: Tập tục văn hóa bản địa của Rằm tháng bảy đang bị lấn át

Lễ Vu lan là một quan niệm của Phật giáo có lẽ chỉ xuất hiện ở Việt Nam vào giữa thế kỷ 20 ở miền Nam, rồi sau này mới có ở miền Bắc. Vậy Vu lan là gì? Nếu cắt nghĩa theo từ Hán Việt thì nó không có nghĩa gì…

Thử thách Tiếng Việt: 'Hàm xúc' hay 'hàm súc'?

Theo bạn từ ''hàm xúc'' hay ''hàm súc'' mới đúng chính tả, chuẩn Tiếng Việt?

Mặt trái của trào lưu 'Wattpad nói': Biến tấu mất cái hay của tác phẩm kinh điển

Trào lưu 'Wattpad nói'/ 'Wattpad không nói' rộ lên thời gian gần đây được dân mạng hưởng ứng vì lan tỏa vẻ đẹp và sự phong phú của tiếng Việt. Nhưng netizen cũng nhìn ra điểm trừ của trào lưu này đến từ việc thiếu đi trích dẫn tác giả của những câu văn. Gây tranh cãi nhất là việc 'ngôn tình hóa' các tác phẩm kinh điển của những nhà văn, nhà thơ nổi tiếng.

Các cụ dặn: 'Trong sân không trồng 3 cây, con cháu bình an, vô sự'

Theo người xưa, có 1 số cây nếu trồng trong sân sẽ đem lại xui xẻo, tai họa cho gia đình.

Vì sao chỉ gọi 'con gái rượu' mà không gọi 'con trai rượu'?

'Con gái rượu' là cách gọi cưng chiều của bố mẹ dành cho con gái. Nhiều người thắc mắc tại sao con trai lại không được gọi như vậy.

'Một sao' là không có ngôi sao nào

Tục ngữ Việt Nam dự đoán thời tiết có một câu rất lạ 'Một ngôi sao, một ao nước '.

'Hiện tượng âm nhạc' gen Z Diệu Kiên đam mê quảng bá văn hóa Việt qua các bài hát tự sáng tác

Dù không chạy theo các dòng nhạc thị trường đang thịnh hành, cô nàng gen Z Diệu Kiên vẫn đạt nhiều thành công với đam mê lưu giữ, quảng bá hình ảnh văn hóa miền Tây nói riêng và Việt Nam nói chung, qua các ca khúc tự sáng tác.

Ngôn ngữ GenZ: đừng nên vui quá

Thế hệ trẻ, với sự vô tư, với đầu óc cởi mở, với cả sự hóm hỉnh đầy thú vị của mình luôn tạo ra ngôn ngữ riêng của họ trong sinh hoạt thường ngày. Thoạt nghe, những người ở thế hệ trước chắc chắn sẽ không hiểu những người trẻ nói gì. Song, khi đã hiểu ra rồi, có khi thế hệ trước sẽ bật cười và thậm chí còn bắt chước sử dụng những ngôn ngữ mới ấy.

Hạ Long miền nhớ

Đã không ít lần đến thành phố (trước đây là thị xã) biển Hạ Long, dù đi chơi hay đi công chuyện, nếu có ở Bãi Cháy tôi cũng thường hay ghé lại Hòn Gai, khi thì ra chơi chợ để ngắm nhìn những hàng cá tôm la liệt trong mỗi buổi sớm mai, lúc lại lững thững dạo bước dưới những chân núi ven biển hay leo lên ngọn Dọi Đèn (tên Hán Việt là Truyền Đăng và bây giờ thường gọi là núi Bài Thơ) để thả hồn, phóng mắt ra với bốn bề trời đất của non nước Hạ Long. Lần nào cũng vậy cảm xúc về thành phố bên bờ biển xinh đẹp lúc nào cũng tươi mới, dâng trào và gợi lên bao điều khoái cảm với muôn vẻ sắc thái từ trầm ngâm, sâu lắng cho đến sảng khoái, say mê một cách thích thú, khó quên.

Đề thi Ngữ văn: Sự cần thiết của suy nghĩ tích cực đối với bản thân mỗi người

Câu nghị luận xã hội đề thi thử môn Ngữ văn (lần 2) của Trường Trung học phổ thông chuyên Trần Phú (Hải Phòng) yêu cầu thí sinh bàn về sự cần thiết của suy nghĩ tích cực đối với bản thân mỗi người trong cuộc sống.

Về xã Lê Lợi (Chí Linh) nghe hát văn

Dù khó hát, không dễ thuộc lời, kén chọn đất diễn, người nghe... song hát văn vẫn được người dân xã Lê Lợi, TP Chí Linh (Hải Dương) học hỏi, giữ gìn, phát triển và trở thành 'nghề' gắn bó với nhiều cung văn.

Tại sao người xưa gọi 'con gái rượu' mà không gọi 'con trai rượu'?

Những gia đình có con gái chắc hẳn không xa lạ gì với từ 'con gái rượu'; từ đâu có cách gọi này và tại sao có 'con gái rượu' chứ không cí 'con trai rượu'?

Thân thương giọng nói Quảng Ngãi

Người dân Quảng Ngãi dù ở đâu, làm gì, cũng giữ giọng nói thân thương của quê hương mình.

Đặt tên làng, xã khi sáp nhập: Làm sao 'bảo tồn' được những giá trị lịch sử - văn hóa?

Theo dự kiến, giai đoạn 2023 - 2025, cả nước có 50 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.243 đơn vị hành chính cấp xã thực hiện sắp xếp. Dự kiến sau sắp xếp, sáp nhập sẽ giảm 619 đơn vị hành chính cấp xã. Điều này mang theo nhiều thay đổi, xáo trộn trong đời sống xã hội; trong đó có việc đặt tên gọi mới cho các làng, xã sau sáp nhập.

'Trọc phú' là gì?

Trọc phú là một từ Việt gốc Hán, vốn chỉ kẻ làm điều bất chính mà giàu có (chữ trọc đây có nghĩa là tham lam, ti tiện, bẩn thỉu); trái nghĩa với trọc phú là thanh bần (nghèo mà trong sạch, lương thiện):

Biển số ngũ quý 8 siêu VIP của Đà Nẵng 43A-888.88 chốt giá gần 17,7 tỷ sáng 22/4

Biển số ngũ quý 8 siêu VIP của Đà Nẵng 43A-888.88 vừa được trả tới 17,685 tỷ đồng, thấp hơn một chút so với kỷ lục đang thuộc về ngũ quý 8 của Hà Nội chốt giá cách đây ít ngày.

Làm sách phải biết tính chất của sách!

Chưa bao giờ, việc xuất bản một cuốn sách lại thuận lợi như thời điểm hiện tại. Tất cả các công đoạn từ nộp bản thảo, xin giấy phép, chế bản đến biên tập, in ấn, phát hành... đều được giản tiện, rút ngắn thời gian một cách tối đa. Ấy thế nhưng, sách cũng như cuộc sống, thật muôn hình nghìn vẻ. Có sách dịch, sách cho thiếu nhi, sách văn học nghệ thuật; có sách khảo cứu, sách ảnh, sách lý luận phê bình; có sách hồi ký, chuyên khảo, di cảo... Điều này đòi hỏi người làm sách phải biết tính chất của sách, bởi nếu không, nặng thì ngoài chuyện có lỗi với độc giả, có thể còn mang tiếng 'treo đầu dê, bán thịt chó'; nhẹ thì để lại những điều đáng tiếc!

Đấu giá biển số sáng 11/4: Ngũ quý 8 của Hà Nội 30K-888.88 chốt giá 20,08 tỷ

Chỉ sau thời gian 25 phút đấu giá chính thức, biển số ngũ quý của Hà Nội 30K-888.88 đã được chốt với giá 20,08 tỷ đồng. Đây là lần đầu tiên biển số siêu VIP này được đưa lên sàn đấu giá.

Màn đấu giá biển số 14A-888.88 diễn ra chóng vánh, chốt 17,3 tỷ sau hơn 10 phút

Chỉ trong thời gian đấu giá chính thức với 38 lượt trả giá, biển số ngũ quý 8 của Quảng Ninh 14A-888.88 đã được chốt ở mức 17,3 tỷ đồng, lập nên kỷ lục mới.

Biển số Quảng Ninh 14A-888.88 từng trúng giá gần 22 tỷ tái xuất sáng 4/4

Hôm nay (4/4), biển số ngũ quý 8 của Quảng Ninh là 14A-888.88 sẽ một lần nữa được lên sàn đấu giá. Biển số này từng được trả 21,855 tỷ đồng cách đây 3 tháng nhưng sau đó người trúng đấu giá đã bỏ cọc.

Danh từ khoa học và sự phát triển của tiếng Việt trong thời đại mới

Trong thời đại khoa học kỹ thuật phát triển nhanh chóng, đời sống văn hóa xã hội thay đổi và hội nhập sâu rộng trên quy mô toàn cầu, tiếng Việt cũng cần được cập nhật, bổ sung, làm công cụ nền tảng để đồng hành phát triển và tiếp thu các thành tựu mới của văn minh nhân loại.

Sáng 24/3, Văn miếu Mao Điền khai hội truyền thống

Sau Lễ cáo yết chiều 23/3, sáng 24/3 (tức ngày 15 tháng 2 âm lịch), Di tích quốc gia đặc biệt Văn miếu Mao Điền (Cẩm Giàng) sẽ chính thức khai hội mùa xuân 2024.