Tăng tốc cho thị trường chứng khoán Việt

TS. Trần Thăng Long, Giám đốc Phân tích Công ty Cổ phần Chứng khoán BIDV (BSC)

Bệ phóng cho sự phát triển bền vững

TS. Trần Thăng Long, Giám đốc Phân tích Công ty Cổ phần Chứng khoán BIDV (BSC) cho rằng, hệ thống giao dịch KRX đã đáp ứng kỳ vọng lớn của nhiều nhà đầu tư khi chính thức đi vào hoạt động. Dù quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam hiện chỉ ở mức cận biên, quy mô giao dịch đã gần tương đương với một số thị trường mới nổi thứ cấp. Với khối lượng giao dịch lớn như vậy, hệ thống cũ gặp nhiều trở ngại, khiến việc nâng cấp công nghệ trở thành yêu cầu cấp thiết. Theo khảo sát của BSC, cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đều đặt niềm tin lớn vào KRX, coi đây là bước tiến quan trọng để đáp ứng nhu cầu giao dịch ngày càng tăng và hiện đại hóa thị trường chứng khoán Việt Nam.

Cũng theo TS. Trần Thăng Long, dù giai đoạn đầu chưa triển khai các công cụ giao dịch mới, việc KRX đi vào vận hành đã tạo nền tảng vững chắc cho các phương thức và sản phẩm giao dịch tiên tiến trong tương lai. Đặc biệt, trung tâm bù trừ CCP, có thể được triển khai dựa trên hệ thống mới, đóng vai trò tiên quyết để phát triển các giải pháp như hợp đồng quyền chọn hay giao dịch T+0. Mặc dù các đối tác quốc tế đánh giá thị trường Việt Nam chưa nhắc nhiều đến CCP, đây là yếu tố quan trọng để mở đường cho các cải cách tiếp theo. Việc chưa đưa các sản phẩm mới ngay lập tức là hợp lý, bởi cần thời gian để cơ quan quản lý, đơn vị vận hành, các thành viên thị trường, và nhà đầu tư làm quen với những thay đổi của hệ thống mới, từ đó đảm bảo sự ổn định trước khi tích hợp các công cụ giao dịch hiện đại, ông Long nhấn mạnh.

TS. Trần Thăng Long cũng nhận định rằng, thị trường chứng khoán toàn cầu cho thấy công nghệ là yếu tố then chốt thúc đẩy sự năng động và tăng trưởng. Các quốc gia từ thị trường cận biên tiến lên mới nổi thứ cấp hoặc phát triển đều phải nâng cấp hệ thống giao dịch. BSC đã theo dõi các thị trường như UAE, Qatar, Đài Loan, và Hàn Quốc, nơi thanh khoản cải thiện đáng kể trong ngắn hạn khi áp dụng các sản phẩm mới trên nền công nghệ hiện đại. Ví dụ, tại Đài Loan giai đoạn 2014-2015, giá trị giao dịch tăng 26%. Tại Hàn Quốc, theo báo cáo từ Bank of Korea và KRX, giá trị giao dịch tăng gấp 4 lần và khối lượng giao dịch tăng gấp 13 lần từ 1997-2003, khi quốc gia này thực hiện nhiều giải pháp phát triển thị trường, bên cạnh nâng cấp hệ thống giao dịch. Để đạt được thanh khoản bền vững trong dài hạn, cần các giải pháp đồng bộ như tăng nguồn cung cổ phiếu doanh nghiệp lớn và chính sách thu hút nhà đầu tư quốc tế, ông nhấn mạnh.

Nâng hạng thị trường: Cơ hội và thách thức

TS. Trần Thăng Long khẳng định rằng, KRX mang lại nhiều kỳ vọng cho thị trường chứng khoán Việt Nam, nhưng cũng đi kèm những thách thức cần được quản lý chặt chẽ. Về dài hạn, mức độ biến động thị trường sẽ gia tăng khi áp dụng hệ thống giao dịch mới, do nhà đầu tư có xu hướng giao dịch nhiều hơn với các sản phẩm và công cụ mới. Nhà đầu tư cần thời gian chuẩn bị, theo dõi diễn biến, và rút kinh nghiệm để kiểm soát rủi ro hiệu quả. Thị trường chứng khoán thế giới có tính đồng pha cao, khiến Việt Nam chịu ảnh hưởng từ các chính sách thương mại của các quốc gia lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc, EU, và Nhật Bản. Các doanh nghiệp niêm yết, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu, đang đánh giá lại chiến lược và chờ kết quả đàm phán về thuế. Nếu đàm phán đạt mức thuế thấp hơn 46%, doanh nghiệp sẽ có cơ sở để mở rộng đầu tư hoặc ký kết hợp đồng.

TS. Trần Thăng Long dự báo rằng, kết quả kinh doanh năm nay sẽ vẫn phục hồi, nhưng mức độ thấp hơn so với dự báo trước đây. Sự phân hóa giữa các nhóm ngành và cổ phiếu đã bắt đầu xuất hiện. Chính sách thúc đẩy đầu tư công, với các dự án hạ tầng lớn, cùng nỗ lực tăng trưởng tiêu dùng và kinh tế tư nhân, sẽ giúp các nhóm ngành liên quan diễn biến tích cực, từ đó thúc đẩy giao dịch và điểm số VN-Index trong thời gian tới. Những động lực này, kết hợp với nền tảng công nghệ KRX, tạo cơ hội để thị trường chứng khoán Việt Nam củng cố vị thế và tiến gần hơn đến các tiêu chí nâng hạng.

TS. Trần Thăng Long nhấn mạnh rằng, để hiện thực hóa các kỳ vọng, các thành viên thị trường cần phối hợp đồng bộ. Từ phía cơ quan quản lý, việc ban hành sớm các văn bản hướng dẫn là rất quan trọng, bởi hệ thống mới sẽ mang lại nhiều thay đổi. Các công ty chứng khoán cần các văn bản chính thức để đào tạo nhân viên và hỗ trợ nhà đầu tư hiểu rõ hơn về KRX.

Về nâng hạng thị trường, hai tổ chức xếp hạng tín nhiệm FTSE và MSCI có các tiêu chí khác nhau. Theo trao đổi với FTSE, KRX không phải điều kiện tiên quyết để nâng hạng, nhưng là điểm quan trọng. Với MSCI, KRX gần như là yếu tố tiên quyết trong quá trình đánh giá. Nếu đạt các tiêu chí của MSCI, số lượng và quy mô các quỹ đầu tư tham gia thị trường Việt Nam sẽ tăng đáng kể, ông cho biết. Việc vận hành KRX đưa Việt Nam tiến gần hơn đến các tiêu chí nâng hạng, tạo động lực để thị trường được công nhận là thị trường mới nổi trong tương lai gần.

TS. Trần Thăng Long khuyến nghị rằng, nhà đầu tư cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tận dụng cơ hội từ KRX. Họ cần chuẩn bị tâm lý và kiến thức để thích nghi với các công cụ giao dịch mới, đồng thời quản lý rủi ro trong bối cảnh biến động gia tăng. Sự đồng hành của cơ quan quản lý, công ty chứng khoán, và nhà đầu tư sẽ quyết định mức độ thành công của KRX trong việc nâng tầm thị trường chứng khoán Việt Nam.

Trần Hương