Thử nghiệm giảm độ cao cấm bay, tối ưu hóa vùng trời khu vực Tân Sơn Nhất-Long Thành

Kiểm soát viên không lưu điều hành bay tại khu vực sân bay Tân Sơn Nhất.

Thời gian thử nghiệm kéo dài từ ngày 19/12/2025 đến hết 31/3/2026, trùng với dịp cao điểm Tết Nguyên đán Bính Ngọ, nhằm tối ưu hóa vùng trời và mang lại lợi ích "kép" cho ngành hàng không dân dụng.

Trong bối cảnh hàng không Việt Nam đang bước vào giai đoạn bùng nổ với sự chuẩn bị khai thác Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, sau quá trình phối hợp chặt chẽ giữa Cục Hàng không Việt Nam, Quân chủng Phòng không-Không quân và Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam, Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng Tham mưu đã chấp thuận phương án giảm độ cao khu vực cấm bay VVP4, đánh dấu bước "cởi trói" quan trọng cho vùng trời khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, nơi có mật độ hoạt động bay đông đúc nhất trên cả nước.

Sơ đồ phương thức bay.

Qua các hội thảo và đánh giá tác động từ năm 2024, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam đã phối hợp với Cục Hàng không Việt Nam, Cục Tác chiến/Bộ Tổng Tham mưu và Bộ Tham mưu/Quân chủng Phòng không-Không quân để xây dựng phương án. Ngày 19/9/2024, Bộ Tham mưu/Quân chủng Phòng không-Không quân đã báo cáo đánh giá, nhấn mạnh việc giảm độ cao cần bảo đảm an ninh quốc phòng, dù có thể tăng phức tạp trong giám sát mục tiêu bay thấp. Đến ngày 13/8/2025, Cục Hàng không Việt Nam báo cáo kết quả phối hợp, đề nghị Bộ Quốc phòng đồng ý chủ trương thử nghiệm 6 tháng.

Khu vực cấm bay VVP4 (trước khi giảm độ cao).

“Việc giảm độ cao khu vực cấm bay VVP4 từ 3.000m xuống 1.500m mở ra không gian cần thiết cho hoạt động hàng không dân dụng, giải quyết các hạn chế lâu nay như tàu bay phải bay vòng tránh, giới hạn độ cao, dẫn đến tốn nhiên liệu và thời gian bay của các hãng hàng không. Việc giảm độ cao khu vực cấm bay VVP4 đã giúp tăng hiệu quả khai thác và tiết kiệm kinh tế; cải thiện an toàn bay, bảo vệ môi trường; chuẩn bị chiến lược cho cụm sân bay Tân Sơn Nhất-Long Thành,… Thử nghiệm này không chỉ giải tỏa áp lực tức thì cho Tân Sơn Nhất trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới mà còn là "chìa khóa" cho bài toán quy hoạch vùng trời khu vực này. Kết thúc giai đoạn thử nghiệm, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam sẽ tổng hợp dữ liệu để báo cáo các cơ quan chức năng để xem xét áp dụng chính thức”, ông Lê Hoàng Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Quản lý bay Việt Namđánh giá.

Khu vực cấm bay VVP4 (sau khi giảm độ cao xuống 1500m)

Với mật độ bay trung bình 750 chuyến cất/hạ cánh hằng ngày tại Tân Sơn Nhất (chủ yếu hướng bắc và đông bắc, chiếm 70%), tàu bay hiện nay có thể bay thẳng hơn, rút ngắn quãng đường và thời gian lấy độ cao. Ước tính mỗi chuyến bay tiết kiệm 1-3 phút trong giờ cao điểm.

Dựa trên số liệu tính toán của các hãng hàng không, mỗi 11km (tương đương 1 phút bay) tiết kiệm khoảng 1,6 triệu đồng đối với loại tàu bay A321; hơn 3 triệu đồng đối với loại tàu bay A350 và 2,5 triệu đồng đối với loại tàu bay B787 (trung bình 2,4 triệu đồng). Việc áp dụng chính thức góp phần giảm chi phí đáng kể cho các hãng hàng không.

Việc giảm độ cao khu vực cấm bay VVP4 từ 3.000m xuống 1.500m đã mở ra không gian cần thiết cho hoạt động hàng không dân dụng, đồng thời là "chìa khóa" cho bài toán quy hoạch vùng trời. Kết thúc thử nghiệm, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam sẽ tổng hợp dữ liệu để báo cáo các cơ quan chức năng để xem xét áp dụng chính thức.

LÊ HOÀNG MINH

Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam

Bên cạnh đó, việc giảm độ cao còn giúp giảm nguy cơ tàu bay hàng không dân dụng bị vi phạm khu vực cấm khi thời tiết xấu (mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10 với dông nhiều, trần mây thấp). Trước đây, tàu bay tiếp cận hụt trên đường cất-hạ cánh 07/25 thường phải vòng về phía khu vực cấm bay VVP4 ở độ cao thấp, gây rủi ro lớn. Với việc giảm độ cao khu vực cấm thấp hơn, tàu bay linh hoạt hơn mà vẫn bảo đảm an toàn.

Tiết kiệm nhiên liệu đồng nghĩa giảm phát thải CO2, phù hợp cam kết "hàng không xanh". Với mật độ bay dày đặc tại cửa ngõ phía Nam, lợi ích giảm thiểu tác động môi trường sẽ góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của ngành hàng không dân dụng. Khi sân bay Long Thành được khai thác, với việc khai thác đồng thời cả hai sân bay Tân Sơn Nhất, Long Thành việc giảm độ cao khu vực cấm VVP4 sẽ tạo không gian linh hoạt, tách biệt luồng bay, giảm xung đột cho hoạt động bay tại khu vực này.

Việc phối hợp triển khai thử nghiệm này khẳng định vai trò tiên phong của Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam trong chuẩn bị hạ tầng "mềm" cho kỷ nguyên mới của ngành hàng không. Với sân bay Long Thành sắp mở cửa, đây là bước đi chiến lược, hứa hẹn nâng cao năng lực cạnh tranh khu vực, mang lại lợi ích lâu dài cho hành khách và phát triển du lịch-kinh tế-xã hội của Việt Nam.

MINH TRANG