TP.HCM giải 'bài toán' 200 km đường sắt đô thị trong 12 năm

Theo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, ngày 28/2/2023, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 49-KL/TW về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó đề ra mục tiêu đến năm 2035 sẽ hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.HCM.

Về quy hoạch, hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM gồm 8 tuyến đường sắt đô thị (MRT); 3 tuyến xe điện mặt đất hoặc đường sắt một ray (LRT). Tổng chiều dài của toàn bộ hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM khoảng 220 km với tổng vốn đầu tư ước tính hơn 25 tỷ USD.

Tuy nhiên, theo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, đến nay, Thành phố mới chỉ triển khai được 2 tuyến MRT, trong đó tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.HCM (Bến Thành - Suối Tiên) dài 19,7 km, dự kiến hoàn thành vào năm 2023, tuyến metro số 2 giai đoạn 1 (Bến Thành - Tham Lương) dài 11 km dự kiến hoàn thành vào năm 2032.

Tuyến metro số 1 TP.HCM (Bến Thành - Suối Tiên) dự kiến vận hành thương mại vào năm 2024.

Về thời gian thực hiện, tuyến đường sắt đô thị số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) thực hiện khoảng 16 năm, tuyến tàu điện ngầm số 2 giai đoạn 1 (Bến Thành - Tham Lương) khoảng 22 năm. Thực tế sau khoảng 20 năm từ khi triển khai nghiên cứu, phát triển các dự án đường sắt đô thị, đến nay TP.HCM vẫn chưa có tuyến đường sắt đô thị nào chính thức vận hành thương mại.

Về mục tiêu, Kết luận số 49 của Bộ Chính trị nêu rõ mục tiêu hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.HCM vào năm 2035. Như vậy, TP.HCM phải hoàn thành toàn bộ mạng lưới đường sắt đô thị còn lại (khoảng 200 km) trong 12 năm.

“Đây là một thách thức to lớn, nếu chúng ta tiếp tục triển khai với cách làm tương tự như trong thời gian 20 năm qua thì không thể thực hiện được mục tiêu tại Kết luận số 49 của Bộ Chính trị” - Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM nêu ý kiến trong văn bản đề xuất.

Chính vì vậy, Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho rằng, TP.HCM phải quyết tâm thay đổi quyết liệt, toàn diện, mạnh mẽ và đột phá để hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị vào năm 2035. Trong đó, có thể nhận diện 5 lĩnh vực trọng yếu nhất cần được ưu tiên gấp rút nghiên cứu hoàn thiện cơ sở pháp lý, xây dựng lộ trình thực hiện cụ thể gồm: Quy hoạch, thu hồi đất và giải phóng mặt bằng; Nguồn lực tài chính; Thủ tục đầu tư, phê duyệt và triển khai dự án; Giải pháp về công nghệ, tổ chức thi công, cung cấp vật tư thiết bị và Mô hình tổ chức, quản lý nguồn nhân lực.

Để có được sự tập trung cao nhất, Ban Quản lý Đường sắt đô thị đề xuất UBND TP.HCM thành lập Tổ công tác xây dựng Đề án phát triển Hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM.

Tổ công tác dự kiến do ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP.HCM làm Tổ trưởng, các Tổ phó gồm: ông Bùi Xuân Cường - Phó chủ tịch UBND TP.HCM (Tổ phó thường trực), ông Nguyễn Quốc Hiển - Phó trưởng ban phụ trách Ban Quản lý Đường sắt đô thị và bà Lê Ngọc Thùy Trang, Tổng giám đốc Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước TP.HCM (HFIC). 14 thành viên còn lại trong tổ công tác là lãnh đạo các cơ quan, sở, ban ngành có liên quan.

Hữu Huy/Tiền Phong