Tuần lễ Năng lượng Ấn Độ giữa làn sóng trừng phạt ngày càng gia tăng

Bên ngoài Triển lãm Tuần lễ Năng lượng Ấn Độ. Ảnh AFP

Song song với đó, thị trường không thể bỏ qua làn sóng trừng phạt ngày một gia tăng và khả năng gián đoạn dòng chảy dầu mỏ từ Nga và Iran, điều này có thể làm thay đổi đáng kể cảnh quan dòng chảy dầu toàn cầu.

Các đại biểu tham gia sự kiện - sẽ diễn ra tại New Delhi từ ngày 11-14 tháng 2 - sẽ tìm kiếm câu trả lời về kế hoạch của các công ty năng lượng và các nhà hoạch định chính sách Ấn Độ cho sự cân bằng giữa nhu cầu sử dụng nhiên liệu truyền thống và năng lượng sạch.

Vấn đề chính được đặt ra là: Các dạng năng lượng mới có thể thay thế nhiên liệu hóa thạch đến mức độ nào? Liệu câu chuyện tăng trưởng năng lượng của Ấn Độ có đủ mạnh cho kế hoạch phát triển trên tất cả các loại nhiên liệu?

Ấn Độ sẽ là một trong những động lực chính thúc đẩy tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ trong tương lai, theo nhận định của các nhà phân tích tại S&P Global Commodity Insights. Vào năm 2025, quốc gia này dự báo sẽ có mức tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ đạt 3,2%, so với 1,7% của Trung Quốc.

Mặc dù tốc độ tăng trưởng đang chậm lại tại Trung Quốc, thị trường của quốc gia này vẫn gấp 3 lần Ấn Độ và sẽ tiếp tục đóng góp vào nhu cầu dầu mỏ theo khối lượng. Tuy nhiên, các bên liên quan trong thị trường dầu mỏ đang dần chuyển sự chú ý sang quốc gia Nam Á, vì dự báo cho thấy kịch bản nhu cầu đạt đỉnh của Ấn Độ sẽ xảy ra muộn hơn nhiều so với Trung Quốc.

Tầng lớp trung lưu đang gia tăng, nhu cầu vận tải và mở rộng công nghiệp dự kiến sẽ là động lực chính, trong đó lĩnh vực vận tải hàng hóa và hàng không cũng cho thấy mức tiêu thụ mạnh mẽ.

IEA dự kiến mức tiêu thụ dầu của Ấn Độ sẽ vượt mức toàn cầu trong nửa thập kỷ còn lại, tăng lên mức 6,7 triệu thùng/ngày vào năm 2030, được thúc đẩy bởi tốc độ tăng trưởng kinh tế và dân số mạnh mẽ.

Bộ trưởng Dầu mỏ Hardeep Singh Puri nói với Commodity Insights rằng nhu cầu nhiên liệu vận tải của Ấn Độ, bao gồm xăng và dầu gasoil, sẽ vẫn tăng cao trong ít nhất hai thập kỷ, buộc nước này phải tìm kiếm nguồn cung dầu thô mới, mở rộng nhà máy lọc dầu và đẩy mạnh sản xuất thượng nguồn trong nước.

Các đại biểu tham dự Tuần lễ Năng lượng Ấn Độ (IEW) sẽ được tìm hiểu về cách thức triển khai kế hoạch mở rộng ngành lọc dầu của Ấn Độ trong những năm tới, khi động lực thúc đẩy chuyển đổi sang nhiên liệu sạch ngày càng mạnh mẽ.

Công suất lọc dầu của Ấn Độ sẽ tăng lên khoảng 300 triệu tấn vào năm 2028, từ mức 256 triệu tấn hiện tại, với 58% sự gia tăng đến từ việc mở rộng các cơ sở hiện có và phần còn lại từ các dự án mới, theo ước tính của Commodity Insights.

Trong khuôn khổ kế hoạch mở rộng, các nhà máy lọc dầu thuộc sở hữu nhà nước đang phát triển các nhà máy lọc dầu và tổ hợp hóa dầu mới để đáp ứng nhu cầu thị trường. Đây là bước đi chiến lược nhằm giải quyết nhu cầu trong nước và nâng cao tiềm năng xuất khẩu sản phẩm dầu mỏ của quốc gia trong những năm tới.

Ví dụ, châu Âu đang trở thành điểm sáng cho các nhà xuất khẩu Ấn Độ. Họ đang tận dụng tình trạng thiếu hụt dầu diesel và các nhiên liệu khác trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị để vận chuyển lượng hàng hóa dồi dào - một xu hướng dự kiến sẽ tiếp tục trong năm tới.

Câu chuyện về giao dịch dầu mỏ

Khi công suất lọc dầu của Ấn Độ có dấu hiệu tăng cao, các nhà máy lọc dầu và các nhà hoạch định chính sách đang tăng cường nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung dầu thô, nhằm giảm sự phụ thuộc quá mức vào một số quốc gia hoặc khu vực.

Chẳng hạn, chuyến thăm lần đầu tiên của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đến Guyana vào năm ngoái đã củng cố kỳ vọng rằng các nhà máy lọc dầu của quốc gia này đang tiến gần đến các thỏa thuận nhập khẩu dầu thô dài hạn với nhà cung cấp Nam Mỹ.

Với chính sách ngoại giao dầu mỏ ngày một phát triển, các nhà cung cấp ngoài OPEC - như Mỹ, Canada, Guyana và Nga - dự kiến sẽ đóng vai trò quan trọng trong nguồn cung dầu thô của Ấn Độ trong tương lai gần.

Nhập khẩu dầu từ Nga chiếm khoảng 35% tổng nhu cầu dầu thô của Ấn Độ trong năm 2024, tương đương với gần 4,9 triệu thùng/ngày cho đến cuối tháng 12, theo dữ liệu từ S&P Global Commodities tại Sea Insights.

Ấn Độ vẫn tiếp tục nhập khẩu khối lượng dầu thô tương đối nhỏ từ các khu vực như Mỹ Latinh và châu Phi, dù Trung Đông và Nga đang chiếm gần 80% tổng lượng nhập khẩu dầu thô của Ấn Độ, theo báo cáo của Commodity Insights.

Trong những năm gần đây, Ấn Độ đã thực hiện một loạt các cải cách thượng nguồn, từ việc trao quyền tiếp thị tự do cho các nhà sản xuất đến việc cho phép các công ty chỉ định khu vực khai thác dầu khí theo Chính sách Cấp phép Tìm kiếm Mở, tạo điều kiện cho các công ty dầu khí có thể tham gia vào quá trình đấu giá và đăng ký khai thác ở các khu vực chỉ định.

Vào tháng 12, thượng viện đã thông qua một dự luật nhằm sửa đổi Đạo luật Các Lĩnh vực Dầu khí năm 1948, mở rộng phạm vi bao gồm dầu đá phiến, khí đá phiến và khí mêtan từ than, đồng thời đề xuất những thay đổi như cho phép trọng tài quốc tế giải quyết tranh chấp và đưa ra thời hạn cho thuê dài hơn.

Các đại biểu tham dự Tuần lễ Năng lượng Ấn Độ (IEW) sẽ tìm hiểu thông tin về thời gian dự luật này dự kiến được phê duyệt tại hạ viện và sau đó được thực thi.

Giá dầu trung bình đã tăng lên 79 USD/thùng vào cuối tháng 1, từ 74 USD/thùng vào tháng 12, do lo ngại về khả năng gián đoạn nguồn cung từ Iran khi các biện pháp trừng phạt trở nên nghiêm ngặt hơn và tình hình địa chính trị nhiều bất ổn.

Quyết định của OPEC+ vào tháng 12 cho thấy nhóm này khó có thể tăng sản lượng nếu giá dầu vẫn ở mức thấp. Tuy nhiên, nhóm này có thể tăng sản lượng nếu sản lượng và nguồn cung dầu từ Iran bị hạn chế.

Về cơ bản, nguồn cung dầu hiện tại vẫn tương đối ổn định, khi công suất dự phòng của các nhà khai thác dầu đạt khoảng 6 triệu thùng/ngày. Dựa trên dữ liệu của Commodity Insights, giá dầu Brent (Platts Dated Brent) dự kiến sẽ giảm xuống 74 USD/thùng vào năm 2025 từ mức trung bình 81 USD/thùng trong năm 2024, khi cung vượt cầu. Nguồn cung dầu dài hạn dự báo sẽ tiếp tục duy trì đến năm 2026, và giá dầu Brent được dự báo sẽ đạt 69 USD/thùng vào năm sau.

Dự báo cơ bản cho thấy thị trường dầu sẽ hạ nhiệt vào năm 2025, đồng thời giá dầu sẽ chịu áp lực giảm giá. Tuy nhiên, nếu xuất khẩu dầu của Iran giảm mạnh và các quốc gia OPEC+ không thể bù đắp cho sự thiếu hụt này, thị trường có thể thắt chặt và đẩy giá dầu tăng cao.

Anh Thư

AFP