Vi chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tăng trưởng của trẻ

Trẻ trong độ tuổi được uống vitamin A tại Trạm Y tế xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau.

Có khoảng 90 vi chất dinh dưỡng khác nhau, bao gồm các vitamin tan trong nước (nhóm B, C…), vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K) và các chất khoáng (sắt, kẽm, iod, đồng, mangan, magiê... ) cùng tham gia quá trình tăng trưởng, phát triển thể lực, tầm vóc và trí tuệ, nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Vitamin A cần thiết cho sự tăng trưởng, thị giác khỏe mạnh và bảo vệ sự toàn vẹn các tế bào biểu mô. Sắt cần cho quá trình tạo máu, tạo hồng cầu để vận chuyển oxy cung cấp cho các tổ chức trong cơ thể. Vitamin D và canxi có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành, phát triển xương và răng ở trẻ, bảo vệ người lớn tuổi khỏi bệnh loãng xương. Iod là thành phần cần thiết để tuyến giáp tổng hợp hóc môn giáp, giúp cho sự tăng trưởng của cơ thể, hình thành và phát triển não bộ. Kẽm giúp tăng hấp thu, tăng tổng hợp chất đạm, tăng cảm giác ngon miệng cũng như tăng cường miễn dịch và giúp trẻ tăng trưởng chiều cao.

Năm 2025, chiến dịch truyền thông ngày Vi chất dinh dưỡng có chủ đề “Vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho quá trình tăng trưởng, phát triển về thể lực, tầm vóc và trí tuệ, nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng của cơ thể”. Đây là dịp để ngành Y tế nhấn mạnh vai trò thiết yếu của vi chất, đặc biệt là vitamin A đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Đồng thời, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của vitamin và khoáng chất đối với sức khỏe, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai trong việc tăng cường miễn dịch, phát triển trí tuệ, chiều cao và phòng ngừa nhiều bệnh lý do thiếu hụt vi chất.

Chị Nguyễn Ngọc Bích, xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau cho biết: “Mỗi năm hai lần, vợ chồng tôi đều đưa bé đến Trạm Y tế để uống vitamin A phòng ngừa bệnh quáng gà và mù lòa, tăng cường sức đề kháng”.

Bên cạnh đó, chế độ ăn cân đối, đa dạng và bổ sung hợp lý sẽ là nền tảng cho một cơ thể khỏe mạnh và phát triển toàn diện. Vitamin là những vi chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể. Mỗi loại vitamin đóng vai trò khác nhau nhưng đều góp phần giúp cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng và phát triển toàn diện.

Vitamin A là vi chất dinh dưỡng tan trong dầu cần thiết cho sự phát triển thể chất và góp phần tăng cường hệ miễn dịch bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng. Thế nhưng, trong khẩu phần ăn của các gia đình hiện tại không đáp ứng đủ 100% nhu cầu về vitamin và các khoáng chất cần thiết cho cơ thể, trong đó có vitamin A. Vì vậy, trẻ cần được uống bổ sung vitamin A để phát triển tốt, tránh nguy cơ mắc các bệnh về thị lực, suy giảm miễn dịch...

Vitamin A liều cao khi được sử dụng đúng đối tượng và đúng liều lượng sẽ giúp phòng ngừa và điều trị thiếu vitamin A ở trẻ em. (Ảnh minh họa)

Các gia đình có trẻ nhỏ cần sử dụng thường xuyên các thực phẩm giàu vitamin A có trong thịt, cá, trứng, sữa; các loại rau có màu xanh đậm như rau muống, rau ngót, rau lang, rau dền…; các loại củ, quả có màu vàng hoặc đỏ đậm như gấc, bí đỏ, cà chua… Ăn đủ dầu, mỡ trong các bữa ăn để cơ thể trẻ hấp thu tốt vitamin A. Đây là giải pháp chuyển tiếp, mang lại hiệu quả cao trong việc bổ sung vitamin A cần thiết cho trẻ.

Để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, bên cạnh giải pháp ngắn hạn là uống bổ sung các sản phẩm vi chất dinh dưỡng như viên nang vitamin A liều cao, viên đa vi chất…, giải pháp trung hạn là sử dụng thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng thì giải pháp lâu dài và cơ bản là cải thiện chất lượng bữa ăn. Các bà mẹ cần sử dụng đa dạng, phối hợp nhiều loại thực phẩm cho bữa ăn hằng ngày của trẻ, ưu tiên lựa chọn và sử dụng thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng. Thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn cùng chế độ ăn bổ sung hợp lý. Sử dụng các thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng sẵn có ở địa phương cho bữa ăn hằng ngày của trẻ. Thêm mỡ hoặc dầu ăn để tăng cường hấp thu tốt các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, vitamin D, vitamin E, vitamin K.

Song song đó, cho trẻ trong độ tuổi từ 6 - 36 tháng tuổi uống vitamin A liều cao một năm 2 lần theo hướng dẫn của trạm y tế xã, phường, thị trấn. Trẻ trên 2 tuổi cần được uống thuốc tẩy giun định kỳ một năm 2 lần. Thực hiện vệ sinh ăn uống, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường để phòng chống nhiễm giun, sán…

Mai Thanh