Đề xuất phát hành sách giáo khoa điện tử đối với một số loại sách phù hợp
Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) đề xuất việc phát hành sách giáo khoa điện tử đối với một số loại sách phù hợp, nghiên cứu mô hình cho mượn thiết bị đọc sách điện tử đối với học sinh khó khăn để đảm bảo công bằng tiếp cận.
Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) phát biểu
Ngày 20/11, Quốc hội dành cả ngày để thảo luận tại hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) và Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Ai sẽ soạn thảo bộ sách giáo khoa dùng chung toàn quốc?
GS Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) nhấn mạnh một trong những đột phá của ngành giáo dục chính là việc sử dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, đúng tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị. "Nghị quyết 71 đã đặt dấu chấm hết cho việc sử dụng nhiều bộ sách giáo khoa triển khai ngót mươi năm ở nước ta", GS Trí nói. Theo ông, đây là bước đi đúng đắn và kịp thời để khắc phục những hệ lụy kéo dài trong thời gian qua.
GS Trí cho rằng có 2 nguyên nhân cốt lõi dẫn đến những bất cập khi sử dụng nhiều bộ sách giáo khoa.
GS Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội)
Thứ nhất, mô hình nhiều bộ sách "chưa phù hợp với cách học, văn hóa học ở Việt Nam và chưa được chuẩn bị tốt tâm thế để đón nhận cách học bằng nhiều bộ sách". Cách tiếp cận này, theo ông, đi quá nhanh so với khả năng đáp ứng của đội ngũ, của nhà trường và của chính người học.
Thứ hai, các bộ sách giáo khoa được biên soạn trong thời gian qua "chưa tốt, thậm chí còn nhiều lỗi".
Từ đó, GS Nguyễn Anh Trí băn khoăn rằng ai sẽ soạn thảo bộ sách giáo khoa dùng chung toàn quốc thời gian tới? Ông nhấn mạnh, bộ sách này phải “thật tốt, thật chuẩn mực, không có lỗi”, phải vừa hiện đại nhưng gần gũi, chứa đựng văn hóa, thấm đẫm đạo đức con người Việt Nam.
Để làm được như vậy, cần một đội ngũ biên soạn đặc biệt chất lượng nên GS Nguyễn Anh Trí đề nghị phải quy định ngay trong luật về cơ cấu của Ban Biên soạn sách giáo khoa, tương tự như Hội đồng thẩm định hiện nay.
Dự thảo luật quy định Nhà nước có bộ sách giáo khoa thống nhất trên toàn quốc. Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TPHCM) cũng đề nghị, Ban soạn thảo xem xét, bổ sung, làm rõ cơ chế lựa chọn, trách nhiệm giải trình của Hội đồng Quốc gia thẩm định và quy trình chỉnh sửa khi sách có sai sót.
Đồng thời, đại biểu Tâm Hùng bày tỏ, chính phủ từ năm học 2026-2027 cung cấp miễn phí không thu tiền sách giáo khoa đối với học sinh các cấp là thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với nền giáo dục của Việt Nam.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn (bên trái) lắng nghe ý kiến của các đại biểu Quốc hội góp ý
Nghiên cứu phát hành sách giáo khoa điện tử đối với một số loại phù hợp
Về việc dùng chung một bộ sách giáo khoa và miễn phí sách giáo khoa, đại biểu Phạm Hùng Thắng (đoàn Ninh Bình) bày tỏ sự đồng tình, nhất trí cao. Tuy nhiên, để chính sách này chặt chẽ, khả thi và hiệu quả hơn, ông đề nghị cần quy định rõ thời gian thực hiện việc cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho học sinh phải được “thực hiện từ năm học 2030-2031” thay cho cụm từ “hoàn thành vào năm 2030”. Theo đại biểu, nếu không làm rõ ràng việc này thì năm học 2030-2031, học sinh vẫn chưa được cung cấp sách giáo khoa miễn phí và vẫn phải mua sách giáo khoa
Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) đánh giá, việc sử dụng thống nhất một bộ sách giáo khoa từ năm học 2026 -2027, thực hiện miễn phí cung cấp sách giáo khoa cho học sinh hoàn thành vào năm 2030 (Khoản 1, điều 3) là một “tuyên ngôn mạnh mẽ về công bằng xã hội và giáo dục”. Việc giảm gánh nặng chi phí sách vở sẽ tạo điều kiện cho mọi trẻ em Việt Nam, đặc biệt là các em ở vùng khó khăn, được đảm bảo quyền học tập.
Tuy nhiên, nữ đại biểu cho rằng, để chính sách này thực sự có ý nghĩa, chúng ta cần phải giải quyết một vấn đề rất thực tiễn, đó là phạm vi của sách giáo khoa miễn phí và việc quản lý các loại sách đi kèm.
Các đại biểu tại Hội trường
“Tôi đề nghị cần phải có quy định rõ ràng về phạm vi "sách giáo khoa" được miễn phí cung cấp. Điều này giúp tránh hiểu lầm và tập trung nguồn ngân sách đúng mục tiêu. Đồng thời, phải quản lý chặt chẽ việc lạm dụng sách bài tập và sách tham khảo đi kèm”, nữ đại biểu góp ý.
Theo bà Trịnh Thị Tú Anh, trong thực tế, nhiều nơi đã xuất hiện tình trạng sách giáo khoa được miễn phí nhưng học sinh lại bị yêu cầu mua với số lượng lớn các loại sách bài tập, sách nâng cao, sách tham khảo có nội dung tương đồng.
Song song với việc cung cấp sách giấy miễn phí, đại biểu đoàn Lâm Đồng cho rằng, chúng ta cần tuyên truyền việc sử dụng, bảo quản sách để có thể dùng lại cho năm học tiếp theo; nghiên cứu việc phát hành sách giáo khoa điện tử đối với một số loại sách phù hợp, nghiên cứu mô hình cho mượn thiết bị đọc sách điện tử đối với học sinh khó khăn để đảm bảo công bằng tiếp cận.
