Mùa cá chốt

Ông Tám nói: Giăng lưới ban đêm từ 1-2 giờ khuya mới có cá, tới tờ mờ sáng thì đi thăm lưới, mà hôm nào trời mưa thì cá mới chạy, dính nhiều. Chỗ nào lần trước giăng rồi là lần sau phải giăng chỗ khác, cách xa một khoảng.

Giăng lưới từ khuya đến sáng là được vài ký cá chốt.

Nhớ hồi chục năm trở về trước, ở quê, tới mùa là cá chốt bầy bầy đầy trong vuông, trong kênh, rạch, sông trước nhà nên giá rẻ rề, tụi con nít đem cần câu đi một hồi giật cá dính mỏi tay, có khi lớ ngớ là bị gai đâm nhức thấu trời xanh, vậy mà chỉ xức miếng dầu xanh rồi đi câu tiếp. Còn người lớn thì đặt vài cái lú, hay quăng vài ba chài là cá chốt đầy xô quai xách, “sống nhăn”, kêu “éc éc”. Hoặc tới đợt thuốc vuông để chuẩn bị thả vụ tôm mới, cá chốt nhiều quá xá ăn không hết thì... làm khô, làm mắm.

Còn mấy năm nay, cá chốt trở thành đặc sản, vì cá vừa giảm ít đi, vừa được nhiều người ở xứ khác cũng thích, nên giá cá bán ngoài chợ cả trăm ngàn một ký.

Nhà vợ chồng ông Tám ở Hưng Mỹ, Cái Nước, là xứ làm vuông, nuôi tôm thiên nhiên, tới mùa nước lợ thì cá chốt còn kha khá. Tới mùa sa mưa, từ tháng 4, 5 âm lịch là mùa cá chốt nhiều nhất và ngon nhất, vì những con cá chốt tới mùa sinh sản, 10 con thì hết 8 con bự cỡ ngón chân cái, bụng đầy trứng.

Mùa sa mưa từ tháng 4 - tháng 5 âm lịch là lúc cá chốt nhiều nhất và bụng đầy trứng.

Cá chốt sống tự nhiên trong vuông tôm, kênh rạch, sông mùa nước lợ, ăn tạp các loài tôm, cá nhỏ nên thịt dai, ngọt, thơm, béo, vào mùa sinh sản nên trứng cá đầy bụng.

Ðể làm cá chốt, ở quê thì lấy tro bếp để cạo sạch nhớt cá, nấu được nhiều món ăn ngon như: kho sả ớt, kho nghệ, nấu canh chua cơm mẻ, canh chua lá me...

Nhỏ con gái đi nhổ mấy tép sả đem bằm với mấy trái ớt hiểm, tỏi cho vào chảo phi thơm, thêm nước màu, cho cá đã ướp nước mắm vô, kho đến khi quéo hoặc chừa ít nước kho chấm rau. Còn món canh thì phi tỏi, sả, ớt, cho nước vô đến khi sôi, thêm cơm mẻ, nêm đường, muối hột, bột ngọt, cho cá chốt vào nấu vừa chín mềm, cho thêm những loại rau như: bông so đũa, bông điên điển, hay tần dày lá, rau muống, bắp chuối, đậu bắp, nêm ngò gai, lá quế, ngò om, với chuẩn bị chén muối ớt chấm nữa là ăn cơm đổ mồ hôi hột.

Cá chốt nấu canh chua cơm mẻ với rau muống đồng, kho sả ớt, hai món ngon dân dã mà hao cơm.

Thịt cá chốt ngọt, dai, thơm, béo, hấp dẫn nhất là cặp trứng cá chốt vàng ươm vừa chắc, bùi, ăn hoài không ngán, cùng hương thơm kích thích của sả, ớt tê đầu lưỡi, ai từng thưởng thức sẽ nhớ hoài bữa cơm bình dị mà đậm đà với con cá chốt quê.

Thảo Mơ thực hiện