Người Tày ở Quang Bình tích cực bảo tồn, phát huy di sản Then trong đời sống

Người Tày ở Quang Bình có nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể tiêu biểu

Huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang có 14 dân tộc cùng sinh sống, trong đó, dân tộc Tày chiếm đa số, sinh sống tập trung tại các xã Xuân Giang, Bằng Lang, Yên Thành, Tiên Yên, Vĩ Thượng, Yên Hà, Hương Sơn, Bản Rịa, Tân Trịnh... Người Tày ở Quang Bình có nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể tiêu biểu, với lối sống cổ truyền, giàu bản sắc, trong đó di sản Then một di sản nghệ thuật trình diễn dân gian độc đáo, riêng có của đồng bào dân tộc Tày nơi đây.

Then là một hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống của người Tày, ra đời từ lâu đời và gắn bó với sự hình thành, phát triển cộng đồng người Tày, phản ánh hiện thực đời sống xã hội người Tày trong các giai đoạn lịch sử. Nghi lễ then là một loại hình diễn xướng dân gian tổng hợp gồm văn học, âm nhạc, hội họa, múa. Ngày nay, Then vẫn còn được bảo tồn, gìn giữ và phát huy trong cộng đồng người Tày ở Quang Bình nói riêng, tỉnh Hà Giang nói chung.

Năm 2019, tổ chức UNESCO đã ghi danh di sản thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở 11 tỉnh, trong đó có Hà Giang vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Cùng niềm vinh dự đó, các cấp chính quyền và người dân huyện Quang Bình nói riêng, tỉnh Hà Giang nói chung đã và đang chung tay gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị để di sản Then trở thành tài sản chung của nhân loại.

Lớp tập huấn góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy di sản Then của người Tày ở Quang Bình

Để bảo tồn, gìn giữ và phát huy di sản Then, thời gian qua, huyện Quang Bình đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giới thiệu, phổ biến nghệ thuật trình diễn Then bằng nhiều hình thức như tổ chức hội thảo khoa học, tăng cường hoạt động của các thiết chế văn hóa cơ sở, sinh hoạt cộng đồng, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm nâng cao nhận thức giá trị của di sản Then trong đồng bào dân tộc Tày.

Trong đó, chú trọng khuyến khích người dân duy trì những phong tục độc đáo, đặc sắc của dân tộc trong nghi lễ Then để người dân trân trọng, gìn giữ và phát huy trong đời sống.

Đồng thời, tổ chức thành lập các CLB, đội văn nghệ quần chúng, mời các nghệ nhân am hiểu trực tiếp truyền dạy cho các cho thế hệ trẻ người Tày học tập, duy trì và phát triển vốn văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình. Từng bước xây dựng đưa di sản Then trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn tại các điểm du lịch cộng đồng, phục vụ nhu cầu thưởng thức của du khách trong và ngoài nước.

Các học viên được các Nghệ nhân Ưu tú am hiểu văn hóa truyền dạy trực tiếp

Thực hiện nhiệm vụ bảo tồn phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch, mới đây Sở VHTTDL Hà Giang đã phối hợp với UBND huyện Quang Bình tổ chức lớp truyền dạy thực hành Then của người Tày - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đã được UNESCO ghi danh với sự tham gia của các học viên là nghệ nhân, những người yêu thích văn hóa dân tộc Tày trên địa bàn Quang Bình.

Lớp tập huấn nhằm truyền dạy kiến thức và kỹ năng thực hành nghi lễ Then như hát Then, đàn tính, diễn xướng, trang phục, đạo cụ và các nghi thức truyền thống. Đồng thời, góp phần quan trọng vào việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc Tày và giáo dục thế hệ trẻ về bản sắc văn hóa.

Các học viên sẽ được các Nghệ nhân Ưu tú am hiểu văn hóa truyền dạy những kiến thức, kỹ năng thực hành nghi lễ Then, trình diễn hát Then, đàn Tính, diễn xướng, trang phục, đạo cụ và các nghi thức truyền thống đặc trưng của người Tày.

Di sản Then là món ăn tinh thần không thể thiếu trong sinh hoạt đời sốngcủa người Tày ở Quang Bình

Có thể nói, di sản Then không chỉ là món ăn tinh thần không thể thiếu của người Tày ở huyện Quang Bình, mà còn có ý nghĩa nhân văn tốt đẹp, mang đậm những giá trị văn hóa truyền thống, gắn chặt tình đoàn kết cộng đồng, góp phần không nhỏ vào công cuộc xây dựng quê hương Quang Bình ngày càng phát triển, giàu đẹp, văn minh, gia đình ấm no, hạnh phúc.

Việc tổ chức lớp truyền dạy thực hành Then của người Tày ở Quang Bình không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc Tày, mà còn nhằm giáo dục thế hệ trẻ về tình yêu quê hương, gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Tày giữa dòng chảy hội nhập ngày càng sâu rộng.

Q. VY; ảnh: M.TUÂN