Vào đầu năm mới, trên địa bàn tỉnh Hòa Bình diễn ra nhiều lễ hội Xuân truyền thống, mang đậm bản sắc văn hóa của các vùng. Để các lễ hội diễn ra vui tươi, an toàn, lành mạnh, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh đã và đang tích cực thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.
Tại hội nghị đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh Hòa Bình năm 2023, bộ đôi sản phẩm rượu mía và rượu nếp râu của HTX Yên Thượng (xã Thạch Yên, huyện Cao Phong) đã đạt tiêu chí sản phẩm OCOP 4 sao. Hai sản phẩm được làm từ công thức men lá của người Mường Hòa Bình.
Lễ hội Khai hạ ở huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình mang ý nghĩa tôn kính các vị thần linh, tưởng nhớ những người đã có công lập đất, lập mường và cầu mong mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no.
Ngày 17/2, UBND huyện Tân Lạc (Hòa Bình) đã tổ chức khai mạc Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình năm 2024 với nhiều hoạt động ý nghĩa, đặc sắc.
Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình năm 2024 diễn ra từ mùng 6 đến 8 tháng Giêng đã thu hút hàng vạn du khách và người dân về tham dự.
Ngày 17/2 (tức mồng 8 Tết Giáp Thìn), tại sân vận động xã Phong Phú, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình diễn ra Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường năm 2024.
Ngày 15/2 (mùng 6 tháng Giêng), tại sân vận động xã Phong Phú (Tân Lạc) đã diễn ra một số hoạt động trong Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình năm 2024.
Tối 13/2 (tức ngày 4 tháng Giêng), tại sân khấu chùa Tiên xã Phú Nghĩa, UBND huyện Lạc Thủy tổ chức chương trình giao lưu nghệ thuật dân gian chào mừng lễ khai hội chùa Tiên Xuân Giáp Thìn 2024.
Những ngày gần Tết, người dân tỉnh Hòa Bình tự hào, phấn khởi khi Đề án Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường và nền
Cơm lam Mường Động - sản phẩm được chứng nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao không đơn thuần là món ăn mà còn gắn với văn hóa tín ngưỡng của người dân Mường Động. Theo quan niệm của người xưa, nhờ mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt mới có được hạt gạo dẻo thơm. Vậy nên cơm lam được coi như thành quả sau một năm lao động vất vả, là món ăn không thể thiếu mỗi độ Tết đến, Xuân về…
Từ nguồn nguyên liệu tự nhiên, người Mường ở Hòa Bình đã sáng tạo nên những món ăn, thức uống vừa tinh túy, vừa bổ dưỡng. Bằng đôi tay khéo léo, chứa đựng tình cảm của người làm ra nó mà ẩm thực các vùng Mường mang đến hương vị đậm đà, khác biệt, đầy bản sắc của núi rừng.
Khu sinh thái nghỉ dưỡng Bảo Thọ Quốc tế Hòa Bình là nơi vui chơi, giải trí, nghỉ dưỡng, trung tâm chăm sóc sức khỏe lý tưởng tại vùng cửa ngõ Tây Bắc.
Đón Tết năm mới (Tết Nguyên đán) là phong tục văn hóa đẹp, nhân văn, tồn tại lâu đời được cộng đồng người Mường ở Hòa Bình lưu giữ qua nhiều thế hệ. Đây là cái Tết quan trọng nhất, to nhất trong năm đối với cộng đồng người Mường Hòa Bình.
Một ngày cuối năm, tôi có dịp được về đất Mường Hòa Bình ăn tết sớm theo phong tục truyền thống của đồng bào dân tộc nơi đây. Chuyến đi này chúng tôi được ăn tết ở nhà bà lang Dương Yến, người Dao ở phường Thái Bình, thành phố Hòa Bình. Nhà bà lang ở ngay cạnh Bảo tàng không gian văn hóa Mường của họa sỹ Vũ Đức Hiếu nên tôi đã có dịp được khám phá, trải nghiệm về vùng đất và con người của những chủ nhân bên dọc đôi bờ Đà Giang hùng vĩ và thơ mộng qua một không gian văn hóa cô đọng, đậm đặc mà chất chứa bao tình người. Chuyến đi này với tôi thực sự thú vị. Tôi vẫn bảo với mọi người đây là chuyến đi 'ăn' Dao 'chơi' Mường.
Là cửa ngõ vùng Tây Bắc, dân số tỉnh Hòa Bình trên 90 vạn người, với 6 dân tộc chính cùng sinh sống, trong đó dân tộc Mường chiếm khoảng 64%. Mỗi dân tộc có sắc thái văn hóa riêng, nhất là dân tộc Mường với 4 vùng:
Theo quan niệm truyền thống của người Mường tết Nguyên Đán là cái tết quan trọng nhất, lớn nhất trong năm của mỗi gia đình, được bắt đầu từ ngày 27 tháng Chạp hàng năm.
Theo quan niệm truyền thống của người Mường ở Hoa Bình, Tết Nguyên Đán là cái tết quan trọng nhất, lớn nhất trong năm của mỗi gia đình, được bắt đầu từ ngày 27 tháng Chạp hằng năm.
Mường Bi - Tân Lạc là 1 trong 4 vùng Mường lớn của tỉnh Hòa Bình. Huyện có khoảng 85% dân số là người dân tộc Mường và còn gìn giữ được khá nguyên vẹn những nét đẹp văn hóa đặc sắc. Bởi vậy những năm qua, huyện Tân Lạc luôn quan tâm công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc Mường.
Sản phẩm măng Kim Bôi của Công ty cổ phần (CP) Kim Bôi, thị trấn Ba Hàng Đồi (Lạc Thủy) lọt vào top 20 hàng Việt tốt vì quyền lợi người tiêu dùng, doanh nghiệp phát triển vững mạnh, thương hiệu vàng Việt Nam, sản phẩm dịch vụ chất lượng vàng vì quyền lợi người tiêu dùng năm 2023.
Ngày hội Văn hóa Thể thao quảng bá Du lịch Đà Bắc khai mạc tối 2/12 trên quê hương đã thu hút sự quan tâm của nhiều du khách với những tiết mục văn nghệ đặc, đậm tính bản địa như múa chuông của người Dao, hát Mo hay múa nhạc cụ xòe roi mặt mẻ của người Mường.
Ngày 15/11, Đoàn công tác của Hội Nhà báo Việt Nam do đồng chí Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực làm Trưởng đoàn, đã làm việc với tỉnh Hòa Bình về nâng cao vai trò, chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Nhà báo tỉnh.
Trong sinh hoạt và lao động sản xuất, người Mường ở Hòa Bình đã sáng tạo, gìn giữ và phát triển các giá trị văn hóa riêng biệt. Một trong những yếu tố tạo nên sự độc đáo của văn hóa Mường là trang phục truyền thống và nghệ thuật trang trí hoa văn trên cạp váy.
Trong sinh hoạt và lao động sản xuất, người Mường ở Hòa Bình đã sáng tạo, gìn giữ và phát triển các giá trị văn hóa riêng biệt. Một trong những yếu tố tạo nên sự độc đáo của văn hóa Mường là trang phục truyền thống và nghệ thuật trang trí hoa văn trên cạp váy.
Lễ cầu ngư, thả hoa đăng trên sông Đà và khai trương phố đi bộ là chuỗi sự kiện văn hóa, du lịch nhằm giới thiệu di sản văn hóa, tinh hoa ẩm thực truyền thống các dân tộc xứ Mường ở Hòa Bình.
Tối 26/10, Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình phối hợp với Ủy ban nhân dân thành phố Hòa Bình tổ chức khai trương phố đi bộ và Lễ cầu ngư, thả hoa đăng trên sông Đà.
Vào các dịp lễ, Tết, hòa với những tiếng chiêng pôông pêêng, khầm pôông trầm bổng, là những câu hát sắc bùa đầy mê hoặc của người dân tộc Mường ở Hòa Bình trên khắp các bản làng. Nhịp chiêng bay bổng, hòa theo giai điệu trầm mặc, uốn lượn của các câu hát sắc bùa và theo từng bước chân của phường bùa… đã tạo nên dấu ấn riêng, đậm nét văn hóa đặc sắc của người Mường Hòa Bình mà không phải nơi nào cũng có được.
Sáng 29/9, tại Hà Nội, Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam (VCCA) tổ chức trao chứng nhận cho 121 món ẩm thực tiêu biểu giai đoạn I - 2022 và công bố giai đoạn II - 2023 Đề án 'Xây dựng và phát triển văn hóa ẩm thực Việt Nam thành thương hiệu quốc gia'.
Người Mường chiếm hơn 63% dân số toàn tỉnh. Trong quá trình sinh sống, lao động sản xuất, người Mường ở Hòa Bình đã sáng tạo ra những giá trị văn hóa độc đáo. Nhiều năm qua, tỉnh đặc biệt chú trọng việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường.
Hòa Bình là mảnh đất có nền văn hóa lâu đời, với những di chỉ lịch sử của loài người có từ trên 2 vạn năm trước được phát hiện, nơi đây còn mang đậm văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số. Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc trên địa bàn tỉnh luôn được quan tâm đầu tư phát triển, để vừa tăng cường giáo dục truyền thống, vừa phát triển kinh tế du lịch, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào dân tộc.
78 năm đã trôi qua, từ những 'hạt giống đỏ' được huấn luyện quân sự tại khu căn cứ cách mạng Giằng Sèo (Đà Bắc), lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh đã từng bước trưởng thành. Trở về từ lớp huấn luyện quân sự, hơn 30 chiến sỹ LLVT đầu tiên của tỉnh đã tỏa về các địa phương mở rộng, thúc đẩy sự phát triển các phong trào cách mạng, từng bước gây dựng sự lớn mạnh của LLVT trên địa bàn tỉnh.
Vùng đất chiến khu Mường Khói, xã Ân Nghĩa - chiến khu cách mạng đầu tiên của đất Mường Hòa Bình còn ghi đậm dấu ấn lịch sử về mùa thu cách mạng. Nơi đây là một trong những cái nôi của phong trào cách mạng tỉnh Hòa Bình, nơi các lực lượng cách mạng và quần chúng nhân dân huyện Lạc Sơn tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền thành công đầu tiên ở tỉnh Hòa Bình.
Tham dự cuộc thi Độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc năm 2023, Đoàn Nghệ thuật các dân tộc tỉnh Hòa Bình mang đến cuộc thi chương trình có chủ đề 'Chiêng Mường thức giấc' và đã đoạt 1 huy chương vàng, 1 huy chương bạc.
Vừa trở về từ cuộc thi Giọng ca vàng Bolero Việt Nam mùa VI, năm 2023 do Trung tâm Giọng ca vàng Bolero Việt Nam và chuyên trang Người đẹp Việt Nam phối hợp tổ chức, Hoàng Thương - chàng trai dân tộc Mường huyện Yên Thủy đã có khá nhiều lịch diễn trong và ngoài tỉnh, thỏa sức với niềm đam mê ca hát của mình.
Xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử của người Mường và hội tụ giá trị độc đáo, tri thức dân gian lịch Tre (lịch Đoi/Roi) của người Mường Hòa Bình vừa được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Dựa vào các phân kỳ thời gian trong một năm và cách tính toán trên cơ sở sự vận động của mặt trăng kết hợp với các sao, người Mường Hòa Bình khám phá ra những quy luật tự nhiên, ứng dụng trong trong đời sống hàng ngày.
Năm 2022, cùng với Tri thức dân gian Lịch tre, Lễ hội Khai hạ (LHKH) dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình đón bằng công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tạo dấu mốc sự kiện văn hóa đặc biệt của tỉnh. Dịp xuân Quý Mão 2023, LHKH cấp tỉnh lần đầu tổ chức với sự hội tụ của 4 Mường (Bi, Vang, Thàng, Động) có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, qua đó bồi đắp niềm tự hào của cộng đồng dân tộc Mường Hòa Bình, thu hút Nhân dân và hàng vạn du khách thập phương về dự hội.
Huyện Lương Sơn vừa tổ chức Liên hoan trình tấu chiêng và hát dân ca, dân vũ dân tộc Mường lần thứ I, năm 2023.
Tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài (Hà Nội) từ giữa tháng 5/2023, sau những ngày của tuần mưa đón mùa Hạ, là một triển lãm được ví như một 'bản giao hưởng' đón nắng tưng bừng mang tên 'Xứ Mường'. Triển lãm của 5 tác giả đều sinh ra, hoặc lớn lên thấm đẫm từ nguồn nước róc rách của văn hóa Mường ở Hòa Bình.
Lần đầu tiên, một triển lãm mang màu sắc của văn hóa Mường được tổ chức tại Hà Nội, hội tụ những nghệ sĩ sinh ra và lớn lên ở xứ Mường, yêu văn hóa Mường và sáng tạo dựa trên cảm hứng đó. 'Xứ Mường' như một bản giao hưởng, cho thấy sức sống và sự tiếp biến của một vùng văn hóa độc đáo của Việt Nam.
Từ ngày 14 đến 21/5, tại Trung tâm triển lãm Văn hóa - Nghệ thuật Việt Nam, (sỗ 29 Hàng Bài, Hà Nội sẽ diễn ra triển lãm mang tên 'Xứ Mường', của 5 tác giả đều sinh ra, hoặc lớn lên từ cái nôi văn hóa Mường Hòa Bình.
Sáng 10/5, tại Bảo tàng Hải Phòng, chuyên đề về 'Di sản Văn hóa tiêu biểu dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình' đã được trưng bày cùng với nhiều hoạt động trải nghiệm văn hóa nghệ thuật, ẩm thực đặc sắc của đồng bào dân tộc Mường đã được giới thiệu tới du khách và đông đảo các tầng lớp nhân dân thành phố Cảng.
Trang phục truyền thống của phụ nữ Mường Hòa Bình có nét đẹp trang nhã, tôn lên vẻ đẹp dịu dàng của người con gái khi khoác lên mình đi trẩy hội…
Xưa kia, giấy dó được người Mường tạo ra để làm sắc phong, in sách, văn khấn… Hiện nay, nghề làm giấy dó vẫn được các nghệ nhân gìn giữ.
Nằm trong khu du lịch hồ Hòa Bình, bản Mỗ, xã Bình Thanh (Cao Phong) là điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách dừng chân trải nghiệm và khám phá. Đúng dịp Giỗ Tổ Hùng Vương và kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm nay, Tuần lễ Văn hóa - Du lịch và Liên hoan nghệ thuật dân gian các dân tộc thiểu số cụm xã Bình Thanh, Thung Nai đã được UBND xã Bình Thanh lựa chọn tổ chức tại bản.
Du lịch ngày càng phát triển nên những món đặc sản Hòa Bình được nhiều du khách quan tâm, tìm hiểu. Đến vùng đất này, bạn có thể thưởng thức cá nướng sông Đà, thịt gà nấu măng chua hạt dổi, cơm lam, thịt trâu nấu lá lồm thơm ngon, độc đáo.
Ngày 27/4, tại xã Lỗ Sơn, huyện Tân Lạc (Hòa Bình) diễn ra Lễ hội đánh bắt cá suối. Lễ hội đánh bắt cá suối được tổ chức vào trung tuần tháng ba âm lịch hằng năm.
Dân tộc Mường trên địa bàn tỉnh hiện có trên 40 lễ hội lớn thì trong đó có tới 90% lễ hội sử dụng âm nhạc chiêng. Với người Mường Hòa Bình, chiêng không đơn thuần chỉ là một loại nhạc cụ dân tộc mà còn là 'vật báu hồn thiêng', là câu chuyện tâm linh được thể hiện qua 12 âm sắc dân tộc, là di sản văn hóa phi vật thể có sức sống mãnh liệt nhờ được gìn giữ trong chính cộng đồng sản sinh ra nó.
Có bề dày lịch sử vùng đất hàng nghìn năm, dân số khoảng 14 vạn người, dân tộc Mường chiếm 91%, người Mường Vang có đời sống văn hóa rất phong phú, giàu bản sắc. Quá trình tiếp biến và giao thoa về kinh tế, văn hóa, nền công nghiệp cách mạng 4.0 đã tác động đến giá trị văn hóa của dân tộc Mường huyện Lạc Sơn. Một số loại hình di sản văn hóa, nghệ thuật truyền thống đứng trước nguy cơ bị mai một. Một bộ phận thanh niên hiện nay không biết tiếng Mường, nét văn hóa Mường và những tập quán của cha ông…
Lễ mát nhà là một trong những nghi lễ văn hóa tâm linh mang tính truyền thống của đồng bào Mường. Nghĩa trọng của nghi lễ này là cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, cầu sức khỏe bình an, may mắn và chặn, tránh những điều xui xẻo, rủi ro. Bởi vậy, phần đa các gia đình trong cộng đồng Mường tổ chức vào dịp đầu năm để 'tâm' mọi người được 'an'. Bằng việc cắt giảm những yếu tố được cho là hủ tục, lễ mát nhà trở thành nét văn hóa đặc trưng, là việc không thể thiếu trong nhiều gia đình cộng đồng Mường mỗi dịp Tết đến, xuân về.
Sinh ra và lớn lên tại vùng đất giàu truyền thống cách mạng (xã Thanh Hối, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình), một trong những cái nôi văn hóa của người Mường Hòa Bình, Bùi Hoàng Vinh đã nỗ lực phấn đấu, rèn luyện, trở thành một trong những đảng viên trẻ nhất (19 tuổi) của xã Thanh Hối.
Sau 2 năm tạm dừng và giảm quy mô tổ chức các hoạt động lễ hội do ảnh hưởng của dịch Covid-19, mùa lễ hội năm 2023 được tổ chức trở lại thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Các lễ hội mang đậm giá trị văn hóa truyền thống được tổ chức quy mô cả phần lễ và phần hội sôi động và an toàn.
Tiếng chiêng của đất Mường âm vang, làm nức lòng hàng vạn người có mặt tại sân vận động xã Phong Phú (Tân Lạc) vào sáng mồng 8 tháng giêng năm Quý Mão. Tiết mục hòa tấu chiêng Mường của 500 nghệ nhân và diễn viên đến từ 4 vùng Mường lớn Bi – Vang – Thàng – Động là điểm nhấn nổi bật trong màn nghệ thuật chào mừng Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình, năm 2023. Xứng tầm di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Lễ hội Khai hạ với quy mô cấp tỉnh lần đầu tiên được tổ chức nhằm tôn vinh những giá trị đặc sắc của dân tộc Mường. Và một lần nữa, trong sự kiện văn hóa lớn của xứ Mường Hòa Bình, tiếng chiêng lại ngân vang đầy tự hào, khẳng định sức hút đặc biệt của âm nhạc dân tộc trong lễ hội truyền thống.