Tàu ngầm hạt nhân nguy hiểm nhất của Anh có gì đặc biệt?

Tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân HMS Astute, một trong những vũ khí chiến lược mạnh mẽ nhất của hải quân Anh, được đại tu sau 15 năm phục vụ.

Đây là đợt nâng cấp toàn diện nhằm kéo dài tuổi thọ, tăng khả năng tác chiến và tiếp tục duy trì vai trò cốt lõi của lớp tàu ngầm hạt nhân Astute.

Tàu ngầm từng có chuyến đi dài nhất trong lịch sử hải quân Anh

Theo National Interest, trong khi chiếc cuối cùng trong tổng số 7 tàu ngầm lớp Astute đang được đóng tại nhà máy BAE Systems ở Barrow-in-Furness (Cumbria, Anh) dự kiến đi vào hoạt động năm 2029 thì HMS Astutem - chiếc tàu ngầm đầu tiên đang chuẩn bị trải qua chương trình đại tu kéo dài nhiều năm thực hiện nhiệm vụ ngầm dưới biển.

Tàu ngầm tấn công hạt nhân HMS Astute của hải quân Anh - Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh

Tàu ngầm tấn công hạt nhân HMS Astute của hải quân Anh - Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh

Theo thông báo của hải quân Anh, HMS Astute đã hoàn thành "chuyến đi đầu tiên dài nhất trong lịch sử của lực lượng", trước khi được bàn giao cho công ty Babcock, đơn vị phụ trách đại tu và bảo trì cả tàu ngầm tấn công Astute, lẫn tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo lớp Vanguard.

Đợt tái xác nhận giữa vòng đời (MLRP) lần này sẽ bao gồm việc tháo dỡ một phần tàu ngầm để nâng cấp các thành phần quan trọng như lò phản ứng hạt nhân, hệ thống chiến đấu, hệ thống cảm biến và các cấu trúc cơ khí chính. Tuy nhiên, nhờ sử dụng lò phản ứng Rolls-Royce PWR2 Core-H thế hệ mới, HMS Astute không cần tiếp nhiên liệu truyền thống, một lợi thế giúp tối ưu thời gian bảo dưỡng.

Trong thời gian “nghỉ dưỡng”, thủy thủ đoàn đã tổ chức một sự kiện đặc biệt dành cho gia đình, bạn bè và khách mời, trong đó có màn trình diễn lặn ngầm dưới nước nhằm mô phỏng hoạt động thường ngày của thủy thủ đoàn trên biển.

Dấu ấn của công nghệ

HMS Astute không chỉ là tàu ngầm đầu tiên trong lớp mà còn là một biểu tượng của sức mạnh và tiến bộ công nghệ hải quân Anh. Con tàu từng có mặt trong chuyến triển khai đến Úc năm 2021 cùng tàu sân bay HMS Queen Elizabeth - tàu chủ lực của hải quân Anh. Trong hành trình này, HMS Astute trở thành tàu ngầm lớp Astute đầu tiên vượt kênh đào Suez, đồng thời là chiếc đầu tiên ghé thăm Mỹ để tham gia các cuộc thử nghiệm vũ khí và sonar quy mô lớn.

Tuy nhiên, phần lớn thời gian của HMS Astute lại thầm lặng dưới lòng biển, thực hiện các nhiệm vụ giám sát và bảo vệ vùng biển quanh quần đảo Anh. Một trong những vai trò quan trọng của tàu là theo dõi các hoạt động tiềm ẩn rủi ro từ các cường quốc khác, đặc biệt là sự hiện diện của tàu chiến Nga.

Tàu ngầm lớp Astute được đánh giá là một trong những hệ thống vũ khí tấn công dưới nước mạnh mẽ nhất thế giới hiện nay. Mỗi chiếc trong số 5 tàu đang hoạt động của hải quân Anh đều được trang bị cảm biến hiện đại, hệ thống vũ khí đa dạng cùng với khả năng tự sản xuất oxy và nước uống, cho phép hoạt động liên tục dưới biển mà không cần nổi lên mặt nước.

Tuy vậy, HMS Astute không được trang bị vũ khí hạt nhân theo thông tin chính thức. Tàu này được thiết kế để mang các loại vũ khí thông thường, bao gồm ngư lôi hạng nặng Spearfish và tên lửa hành trình Tomahawk Block IV, có khả năng tấn công mục tiêu trên đất liền với độ chính xác cao trong phạm vi khoảng 1.600km.

Vũ khí hạt nhân của Anh chủ yếu được triển khai trên các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo lớp Vanguard, được trang bị tên lửa Trident II D5 mang đầu đạn hạt nhân. HMS Astute và các tàu ngầm lớp Astute tập trung vào vai trò săn ngầm, tấn công mặt nước và hỗ trợ các hoạt động đặc biệt, không phải là nền tảng cho vũ khí hạt nhân chiến lược.

Về mặt công nghệ, Astute cũng là lớp tàu đầu tiên của Anh không sử dụng kính tiềm vọng quang học. Thay vào đó, tàu được trang bị hệ thống camera kỹ thuật số công nghệ cao, cho phép quét toàn cảnh 360 độ, hỗ trợ phát hiện và xử lý các mối đe dọa từ xa.

Đặc biệt, lớp Astute sở hữu thiết kế tàng hình vượt trội. Mỗi thân tàu được phủ hơn 39.000 tấm cách âm đặc biệt giúp làm mờ tín hiệu sonar, khiến tàu gần như không phát ra tiếng động trong quá trình di chuyển.

Di sản và tương lai

Chương trình phát triển lớp Astute bắt đầu từ năm 1986, khi Bộ Quốc phòng Anh quyết định nghiên cứu thay thế các tàu ngầm lớp Swiftsure và Trafalgar đã lỗi thời. Mỗi tàu dài khoảng 97m, vận hành bởi đội ngũ khoảng 100 thủy thủ, cùng nhiều công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới.

Sự nâng cấp toàn diện của HMS Astute không chỉ đảm bảo khả năng chiến đấu trong nhiều năm tới mà còn là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược dài hạn của hải quân Anh. Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động về an ninh hàng hải, việc duy trì và nâng cấp các nền tảng tấn công hạt nhân là điều tối quan trọng.

Với năng lực kỹ thuật, khả năng tàng hình ưu việt và sức mạnh tác chiến vượt trội, tàu ngầm HMS Astute tiếp tục đóng vai trò nòng cốt trong lực lượng răn đe chiến lược của Anh, đồng thời góp phần duy trì cán cân sức mạnh hải quân toàn cầu trong những thập kỷ tới.

Tàu ngầm hạt nhân là loại tàu ngầm sử dụng lò phản ứng hạt nhân để cung cấp năng lượng, cho phép hoạt động liên tục trong thời gian dài mà không cần tiếp nhiên liệu. Lò phản ứng tạo ra nhiệt thông qua phản ứng phân hạch, cung cấp năng lượng cho tua-bin hơi nước, giúp tàu di chuyển và vận hành các hệ thống.

Tàu ngầm hạt nhân có khả năng lặn sâu, tốc độ cao và hoạt động bí mật, phù hợp cho các nhiệm vụ quân sự như tuần tra chiến lược, tấn công hoặc do thám. Các quốc gia như Mỹ, Nga, Trung Quốc và Pháp sở hữu các hạm đội tàu ngầm hạt nhân mạnh mẽ, với các lớp tàu như Ohio (Mỹ) hay Borei (Nga). Điểm mạnh là thời gian hoạt động lâu và khả năng mang tên lửa đạn đạo, nhưng chi phí chế tạo và bảo trì cao, đồng thời yêu cầu công nghệ tiên tiến và quản lý an toàn nghiêm ngặt.

Trong một số tàu ngầm, đặc biệt là tàu ngầm hạt nhân, được thiết kế để mang vũ khí hạt nhân. Các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo (SSBN) như lớp Ohio của Mỹ hay lớp Borei của Nga có khả năng mang tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) hoặc tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) với đầu đạn hạt nhân. Những chiếc tàu này đóng vai trò quan trọng trong chiến lược răn đe hạt nhân, đảm bảo khả năng phản công ngay cả khi lãnh thổ quốc gia bị tấn công. Ngoài ra, một số tàu ngầm tấn công (SSN) cũng có thể mang ngư lôi hoặc tên lửa hành trình có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, dù ít phổ biến hơn. Tuy nhiên, việc triển khai vũ khí hạt nhân trên tàu ngầm còn phụ thuộc vào chính sách quốc gia, cũng như các hiệp ước quốc tế về không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới: https://1thegioi.vn/tau-ngam-hat-nhan-nguy-hiem-nhat-cua-anh-co-gi-dac-biet-234771.html