Thu hút, khuyến khích nhà đầu tư tham gia dự án PPP

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng.

Rút ngắn quy trình, thủ tục đấu thầu

Thẩm tra Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (Luật sửa 7 luật), Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản nhất trí về sự cần thiết và phạm vi sửa đổi, bổ sung các luật theo tờ trình của Chính phủ.

Liên quan đến sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, Ủy ban cũng đề nghị Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền về đề xuất thu hẹp phạm vi điều chỉnh. Đồng thời, làm rõ nguyên tắc, tác động chính sách và hoàn thiện quy định chi tiết để bảo đảm hiệu quả thực thi và tránh tiêu cực phát sinh trong đấu thầu.

Làm rõ nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, nội dung phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu đối với doanh nghiệp nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập đang được Bộ Tài chính trình Chính phủ cho phép báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến. Việc này cũng phù hợp với ý kiến của cơ quan thẩm tra dự án Luật.

Về chỉ định thầu, Bộ trưởng nhấn mạnh: Dự thảo sửa đổi Luật Đấu thầu theo hướng chỉ quy định nguyên tắc áp dụng hình thức chỉ định thầu và phân cấp cho Chính phủ quy định các trường hợp, điều kiện, quy trình thủ tục chỉ định thầu. Qua đó, tạo cơ chế linh hoạt, chủ động cho Chính phủ trong trường hợp cần thiết, đối với các dự án quan trọng, cấp bách.

Tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ tiếp thu hoàn thiện quy định về chỉ định thầu theo hướng xác định quy tắc, tiêu chí để Chính phủ có cơ sở quy định chi tiết các trường hợp, điều kiện đảm bảo chỉ định thầu. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng sẽ báo cáo Chính phủ xem xét bổ sung nguyên tắc cho các chủ đầu tư, người có thẩm quyền dựa vào quy mô, tính chất, điều kiện gói thầu đề lựa chọn hình thức lựa chọn nhà thầu phù hợp theo quy định trên cơ sở đảm bảo minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm giải trình.

Liên quan đến quy trình, thủ tục đấu thầu, dự thảo Luật bổ sung quy định tại Luật Đấu thầu và Luật PPP theo hướng đơn giản các quy trình, thủ tục đấu thầu đầu tư dự án PPP nhằm rút ngắn thời gian thực hiện gói thầu dự án. Trên cơ sở đó, dự thảo tiếp tục cắt giảm các thủ tục trung gian như: Bỏ thủ tục thẩm định kết quả lựa chọn người thầu, bãi bỏ vai trò của bên mời thầu nhằm tinh gọn quy trình đấu thầu, lược bỏ các tiêu chí đánh giá năng lực, kinh nghiệm để đơn giản nội dung hồ sơ mời thầu, rút ngắn thời gian đánh giá hồ sơ dự thầu, đồng thời cắt giảm một số thao tác kỹ thuật trên hệ thống mạng đấu thầu.

Thu hút, khuyến khích nhà đầu tư

Đối với Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), dự thảo Luật bổ sung thêm các chính sách hỗ trợ, ưu đãi bảo đảm đầu tư cho nhà đầu tư thực hiện dự án nhằm thu hút, khuyến khích các nhà đầu tư tham gia thực hiện dự án PPP, đặc biệt là dự án thuộc lĩnh vực khoa học công nghệ.

Tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát, báo cáo Chính phủ xem xét, hoàn thiện các chính sách này đảm bảo tính khả thi, hiệu quả, đáp ứng mục tiêu thu hút tất cả các nguồn lực trong mọi lĩnh vực để phát triển kinh tế - xã hội.

Liên quan đến quy định cho phép chủ đầu tư, người có thẩm quyền áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu, chỉ định thầu, chuyển nhiệm vụ bên mời thầu..., Bộ trưởng cho biết, cơ quan soạn thảo đang kiến nghị Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến.

Trước ý kiến Thường vụ Quốc hội đề nghị cân nhắc về cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu trong luật PPP, Bộ trưởng thông tin: Theo luật hiện hành, nếu một dự án BOT giao thông có doanh thu vượt 125% theo dự kiến thì hai bên sẽ đàm phán để điều chỉnh lại, rút ngắn thời gian thu phí. Nếu doanh thu chỉ đạt 75% thì hai bên phải đàm phán để kéo dài thời gian thu phí cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, Chính phủ nhận thấy, quy định như vậy quá cứng nhắc.

Theo Bộ trưởng, có những trường hợp tăng 20% doanh thu đã phải điều chỉnh do số tuyệt đối lớn, dự án lớn; hoặc có những dự án sụt giảm 10% doanh thu cũng đã gây khó khăn cho nhà đầu tư. Do đó, Chính phủ đề nghị quy định linh hoạt hơn để tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan được giao thẩm quyền ký kết với nhà thầu chủ động đàm phán, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tránh thất thoát nguồn lực.

Dự thảo cũng đề xuất quy định nhằm tháo gỡ khó khăn đối với dự án BT trong lĩnh vực đường bộ có hợp đồng ký kết trước ngày 1/1/2021. Theo Bộ trưởng, nội dung này trước đây Quốc hội đã có nhiều nghị quyết yêu cầu Chính phủ khẩn trương trình Quốc hội xem xét, tháo gỡ. Do đó, Chính phủ đề xuất đưa vào dự thảo Luật lần này để luật hóa và áp dụng lâu dài. Nội dung này, Bộ Tài chính cũng trình Chính phủ cho ý kiến sẽ trình Bộ Chính trị trước khi trình Quốc hội.

Liên quan đến mở rộng đối tượng miễn thuế nhập khẩu tại Luật Thuế xuất khẩu, nhập khẩu, Bộ trưởng cho biết, thực tế các hàng hóa này gần như trong nước không có hoặc chất lượng rất thấp, không đảm bảo điều kiện phục vụ cho nghiên cứu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Do đó, quy định này nhằm thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, trường hợp cần hỗ trợ doanh nghiệp trong nước sản xuất những mặt hàng này, có thể nghiên cứu, hỗ trợ bằng chính sách khác.

Tránh tình trạng "vốn chờ dự án"

Làm rõ ý kiến thành viên Thường vụ Quốc hội về hạn mức vốn (bằng 02 lần mức vốn kế hoạch đầu tư công giai đoạn hiện tại) tại Luật Đầu tư công, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ: Theo quy định của Luật Đầu tư công hiện hành, cuối năm thứ tư của kế hoạch trung hạn của giai đoạn trước, Thủ tướng Chính phủ sẽ thông báo tổng mức vốn đầu tư công dự kiến bằng tổng mức vốn của kế hoạch đầu tư công giai đoạn hiện tại làm căn cứ để quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư các chương trình, dự án mới.

Luật cũng quy định hạn mức thẩm định đối với phần vốn chuyển tiếp sang giai đoạn sau với các dự án có thời gian thực hiện liên tiếp trong hai giai đoạn thì không vượt quá 20% kế hoạch trung hạn. Trường hợp cấp có thẩm quyền cho phép thì có thể lên đến 50%.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, trong quá trình triển khai thực hiện quy định nêu trên đã phát sinh một số hạn chế. Cụ thể, phải đợi đến khi có thông báo của Thủ tướng Chính phủ mới có đủ cơ sở để quyết định chủ trương đầu tư cho giai đoạn sau và nhiều dự án phải chuẩn bị đầu tư trong thời gian gấp, có thể làm giảm chất lượng chuẩn bị đầu tư. Trong khi đó, hạn mức 20% hoặc 50% có thể không đủ làm căn cứ phê duyệt chủ trương các cái dự án, đặc biệt là đối với các bộ, địa phương có nhiều dự án phải chuyển tiếp trong giai đoạn sau.

Do đó, quy định tại dự thảo sẽ làm cơ sở cho các bộ, cơ quan, địa phương chủ động thẩm định vốn, phê duyệt chủ trương đầu tư, tăng tính sẵn sàng, tránh tình trạng “vốn chờ dự án”.

Trần Huyền