Ứng dụng AI thu hồi hơn 43 nghìn tỉ đồng nợ thuế

Số hóa mạnh mẽ đang giúp ngành Thuế tăng thu mạnh từ các sàn thương mại điện tử. Theo Cục Thuế (Bộ Tài chính), trong 6 tháng đầu năm 2025, các tổ chức và cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, kênh online đã nộp khoảng 98.000 tỉ đồng tiền thuế, tăng 58% so với cùng kỳ năm trước.

Cả nước hiện có khoảng 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, tổng giá trị giao dịch hơn 75.000 tỉ đồng, theo dữ liệu từ 439 sàn cung cấp cho cơ quan thuế. Thu thuế từ lĩnh vực này liên tục tăng trong ba năm qua. Cụ thể, số thu năm 2024 khoảng 116.000 tỉ đồng, tăng đáng kể so với mức 83.000 và 97.000 tỉ đồng của hai năm trước.

Đáng chú ý, nửa đầu năm có 1.474 hộ kinh doanh truyền thống chuyển đổi lên doanh nghiệp, riêng tháng 6 ghi nhận 910 hộ - chiếm gần hai phần ba tổng số. Tính đến 30.6, khoảng 47.078 hộ kinh doanh đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử, vượt dự báo đưa ra trước đó gần 30%.

Vận hành hệ thống thuế thông minh giúp các khoản thu thuế qua các sàn thương mại điện tử tăng mạnh - Ảnh: IT

Đặc biệt, từ ngày 1.7.2025, các sàn thương mại điện tử như: Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop... sẽ bắt đầu thực hiện nghĩa vụ khấu trừ và nộp thay thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho các cá nhân, hộ kinh doanh bán hàng trên nền tảng của mình.

Trước đây, việc thu thuế với người bán qua sàn chủ yếu dựa vào tự kê khai hoặc thông tin do sàn cung cấp cho cơ quan thuế, khiến doanh thu thực tế khó kiểm soát, nhất là với các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ nhưng có doanh thu cao.

Hệ thống cưỡng chế nợ thuế tự động trên toàn quốc cũng sẽ được áp dụng mạnh mẽ, triệt để hơn. Cụ thể, hệ thống thuế đã kết nối trực tiếp với Bộ Công an và các ngân hàng thương mại để truyền nhận thông báo tạm hoãn xuất cảnh, thực hiện phong tỏa tài khoản qua phương thức điện tử.

Ngành Thuế còn ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào các lĩnh vực như quản lý nợ, phân loại rủi ro, dự báo thu, lập kế hoạch. Quản lý nợ thuế được đổi mới toàn diện theo hướng tự động hóa, tích hợp công nghệ. Hệ thống cưỡng chế nợ thuế điện tử triển khai toàn quốc giúp xử lý nhanh và hiệu quả. Các giải pháp như trợ lý ảo, kết nối điện tử với Bộ Công an và hệ thống ngân hàng giúp nâng cao tốc độ xử lý, tăng sức răn đe và bảo đảm pháp luật được thực thi nghiêm minh.

Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp hiện đại, tự động hóa và tăng cường chế tài xử lý, công tác thu hồi nợ thuế trong 6 tháng đầu năm 2025 được khoảng 43.109 tỉ đồng.

Một điểm nhấn mới trong nỗ lực chuyển đổi số toàn diện là ứng dụng eTax Mobile đang được phát triển và đang tích cực tích hợp với VNeID của Bộ Công an, giúp người dân thực hiện nghĩa vụ thuế mọi lúc, mọi nơi.

Đồng thời, hóa đơn điện tử (HĐĐT) tiếp tục được triển khai sâu rộng. Lũy kế từ khi triển khai đến hết tháng 6.2025, có 238.942 cơ sở kinh doanh đăng ký sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.

Riêng 6 tháng đầu năm 2025, đã có 145.929 cơ sở kinh doanh đăng ký sử dụng, trong đó có 45.247 hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên đã áp dụng.

Đây là các kết quả đầu tiên từ việc thực hiện chủ trương sắp xếp và vận hành bộ máy mới với 34 cơ quan Thuế tỉnh, thành phố, đi liền với cải cách tổ chức là chuyển đổi số. Ngành thuế đặt mục tiêu giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính (TTHC) và ít nhất 30% chi phí tuân thủ trong thực hiện TTHC; 100% TTHC thuế được thực hiện trực tuyến, thông suốt, liền mạch, hiệu quả.

Để đạt mục tiêu đó, ngành Thuế đã thúc đẩy cải cách TTHC thông qua số hóa toàn bộ kết quả giải quyết hồ sơ, triển khai cơ chế một cửa liên thông và vận hành hệ thống thuế thông minh.

Quy trình hoàn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tự động chính thức đi vào vận hành đã thay đổi hoàn toàn phương pháp truyền thống. Giờ đây, chỉ với vài thao tác trực tuyến, người nộp thuế (NNT) có thể nhận kết quả hoàn thuế minh bạch, chính xác, kịp thời mà không cần đến trụ sở cơ quan thuế. Cùng với tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý giúp hạn chế sai sót, rút ngắn thời gian kê khai. Hệ thống trợ lý ảo thuế hoạt động 24/7 trên Cổng thông tin điện tử, góp phần hỗ trợ hiệu quả công tác giải đáp thắc mắc cho NNT.

Tuyết Nhung