Metro số 2 gặp khó khi chuyển từ vốn ODA sang ngân sách
Việc thu xếp, bổ sung vốn vay ODA cho dự án metro số 2 thay đổi dẫn đến quy trình lựa chọn nhà thầu phải tạm ngưng.
Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) vừa có báo cáo Sở Kế hoạch và Đầu tư về giám sát, đánh giá tổng thể đầu tư các dự án đường sắt đô thị.

Công tác giải phóng mặt bằng tuyến metro số 2 đạt 99,83%. Ảnh: Mỹ Quỳnh.
Theo báo cáo, đến nay, tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) đã bàn giao mặt bằng đạt 99,83%, với 584/585 trường hợp. Hiện còn một trường hợp đất công (trụ sở Công an quận 3) chưa bàn giao vì bị vướng thủ tục pháp lý, dự kiến trong quý I/2025 sẽ bàn giao.
Đối với tình hình thực hiện di dời hạ tầng kỹ thuật, (bao gồm các hạng mục điện, viễn thông, cấp nước, thoát nước, chiều sáng, cây xanh, các hạng mục giao thông), dự án đã triển khai thi công đồng loạt tại 12/12 vị trí nhà ga và đoạn đào hở.
Tuy nhiên, tiến độ thi công của các nhà thầu chưa đạt theo kế hoạch đề ra. Nguyên nhân vì dự án phải thi công trong điều kiện đô thị với mặt bằng chật hẹp; xử lý giao cắt với các công trình ngầm hiện hữu ngoài thiết kế; phát sinh trường hợp các hộ dân có phần diện tích công trình nằm trong ranh dự án; nhiều đơn vị tham gia phối hợp triển khai thực hiện đòi hỏi sự thống nhất, phối hợp trong quá trình thi công.

Việc di dời, đấu nối đóng điện tuyến cáp ngầm cao thế 110kv xây dựng nhà ga S2 - Tao Đàn của tuyến metro số 2 đã hoàn thành. Ảnh: Mỹ Quỳnh.
Bên cạnh đó, trong giai đoạn đầu triển khai thực hiện, việc huy động nhân lực, máy móc thiết bị thi công của các nhà thầu theo tiến độ yêu cầu còn chậm.
Hiện Ban Quản lý đường sắt đô thị đang tập trung quản lý thi công ngoài công trường, phối hợp chủ sở hữu các công trình hạ tầng kỹ thuật, sở ngành chuyên môn để xử lý đảm bảo hoàn thành theo tiến độ vào quý III/2025.
Về tình hình thực hiện kế hoạch vốn đầu tư, trong năm 2024, kế hoạch vốn được giao là 149,539 tỷ đồng/350 tỷ đồng (đạt 42,7% so với kế hoạch vốn đã giao). Dự án đã giải ngân được hơn 5.000 tỷ đồng trên tổng số hơn 47.000 tỷ đồng (đạt 10,5% so với tổng mức đầu tư).
Theo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, đối với công tác thu xếp tài chính, bổ sung vốn vay ODA cho dự án có sự thay đổi so với kế hoạch, pháp lý đã được phê duyệt do các nhà tài trợ thay đổi điều kiện cho vay và quy trình xem xét cung cấp các khoản vay ODA. UBND TP đã làm việc với các nhà tài trợ, gồm Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Tái thiết Đức (KFW) và Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), các nhà tài trợ này thống nhất không tiếp tục tham gia tài trợ gói thầu CS2B (gói thầu tư vấn kiểm soát thực hiện dự án và giám sát thi công) và dự án.

Tuyến metro số 2 dài hơn 11km, nối từ quận 1 đến quận 12. Ảnh: Mỹ Quỳnh.
Ban cán sự đảng UBND TP cũng đã thống nhất chủ trương chuyển toàn bộ nguồn vốn từ vốn vay ODA sang sử dụng vốn ngân sách TP; đồng thời, báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều này.
Do tình hình thu xếp, bổ sung vốn vay ODA cho dự án thay đổi, quy trình lựa chọn nhà thầu gói thầu Tư vấn CS2B đang phải tạm ngưng. Ban Quản lý đường sắt đô thị sẽ thực hiện thủ tục hủy thầu gói thầu CS2B theo quy định sau khi có quyết định chính thức cấp có thẩm quyền về phương án tài chính cho dự án.
Tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) có chiều dài hơn 11km với 9,2km đi ngầm, còn lại trên cao và đường dẫn vào depot Tham Lương (quận 12). Dự án có 9 ga ngầm, 1 ga trên cao.
Dự án được phê duyệt chủ trương năm 2010 với tổng mức đầu tư ban đầu 26.000 tỷ đồng. Đến năm 2019, vốn dự án được điều chỉnh tăng lên gần 47.900 tỷ đồng.
Theo kế hoạch trước đây, tuyến metro số 2 dự kiến khai thác vào năm 2026. Tuy nhiên, do hàng loạt vướng mắc, vào tháng 10.2023, UBND TP.HCM đã điều chỉnh thời gian hoàn thành đến năm 2030.