Khí huyết hư nhược biến cơ thể thành cỗ máy hỏng động cơ

Khí huyết hư nhược khiến tình trạng đau bụng kinh ở phụ nữ dữ dội hơn. Ảnh minh họa: H.W.

Theo Đông y, cơ thể con người có 2 yếu tố cơ bản làm nền tảng cho sự sống là khí và huyết. Mọi yếu tố khác muốn vận hành đều phải xoay quanh 2 yếu tố này. Khí vô hình nhưng động nên thuộc dương, huyết hữu hình mà tĩnh nên thuộc âm. Sự hình thành huyết không thể tách rời khí và khí cũng không thể tồn tại độc lập nếu thiếu huyết.

Khí là sức mạnh, là động lực của cơ thể con người, huyết là cội nguồn của sức mạnh ấy. Nếu coi khí là một chiếc máy bay, thì huyết chính là nhiên liệu để vận hành chiếc máy bay đó. Nếu không có khí chỉ huy và thúc đẩy thì huyết sẽ không đến được nơi cơ thể cần; không có huyết làm nền tảng thì khí sẽ trở thành một ngọn lửa tà ác.

Khi thiếu khí, con người trở nên mệt mỏi, không có sức lực, khó thở, lười giao tiếp, chán ăn, hoa mắt chóng mặt, da dẻ xanh xao. Còn khi thiếu huyết, tim đập nhanh, mất ngủ, sút cân, da khô bất thường, nước da vàng sẫm.

Các bạn nữ thường xuyên trang điểm hay phàn nàn rằng da mình ngày càng sần sùi, hơn nữa còn dễ nổi mụn và rụng tóc. Mỗi lần soi gương là lại thở dài, sau đó tốn cả đống tiền vào thẩm mỹ viện. Kết quả đổi lại chỉ là vẻ đẹp nhất thời, chẳng bao lâu sau làn da lại lộ ra những khuyết điểm như ban đầu.

Thực ra những triệu chứng này đều là do mất cân bằng khí huyết. Khi khí không thể vận chuyển huyết đến da kịp thời, da sẽ sần sùi, chảy xệ, lão hóa vì thiếu dưỡng chất, dần dần hình thành các sắc tố, chúng tích tụ ở đâu thì ở đó xuất hiện các đốm nâu.

Đông y cho rằng đốm nâu là dấu hiệu của khí trệ và huyết ứ. Vì vậy, nếu muốn cải thiện tình trạng này, phải bắt đầu từ việc điều hòa khí huyết. Chỉ khi khí huyết được cân bằng, da dẻ mới hồng hào tươi tắn, ăn uống tốt, ngủ ngon, toàn thân tràn đầy sức sống.

Dưới đây là một vài tình trạng do mất cân bằng khí huyết gây ra:

1. Khí trệ và huyết ứ

Khí trong cơ thể chúng ta vận chuyển liên tục để đảm bảo quá trình lưu thông máu, chuyển hóa năng lượng, bài tiết mồ hôi và nước tiểu… Nếu khí đột nhiên dừng lại ở một bộ phận nào đó, dòng chảy của huyết cũng sẽ tắc nghẽn.

Bất cứ nơi nào khí trệ và huyết ứ, nơi đó sẽ xuất hiện triệu chứng bệnh:

- Ở tim: hồi hộp, tức ngực, đau thắt ngực, thậm chí có thể mắc bệnh tim mạch.

- Ở phổi: khó thở, mắc các bệnh như hen suyễn, viêm phổi hay lao.

- Ở tuyến tụy: lượng đường trong máu tăng cao dẫn đến bệnh tiểu đường.

- Ở gan: có thể dẫn đến các bệnh như viêm gan, xơ gan và ung thư gan.

- Ở dạ dày: xuất hiện các triệu chứng axit dạ dày, đau dạ dày, lâu dần có thể bị viêm loét dạ dày và ung thư dạ dày.

- Ở não: gây thiếu máu lên não, trường hợp nhẹ có thể bị hoa mắt chóng mặt, suy giảm trí nhớ, trường hợp nặng có thể dẫn đến xuất huyết não, tắc mạch máu não, nhồi máu não, teo não và bệnh Alzheimer…

2. Khí hư

Khí được ví như thầy chỉ huy của huyết. Chỉ khi khí dồi dào, huyết mới hoạt động theo mệnh lệnh của chỉ huy. Một khi sức mạnh chỉ huy của khí suy giảm, huyết sẽ chủ động làm chủ, tràn ra ngoài kinh mạch, dẫn tới nôn mửa, đi ngoài ra máu, đau bụng kinh, xuất huyết dưới da.

3. Khí hư huyết ứ

Tình trạng khí trong cơ thể yếu, không thể đẩy huyết lưu thông gọi là khí hư, huyết ứ, thường xuất hiện với các triệu chứng như đau tức ngực, đau bụng và đột quỵ.

4. Huyết hư khí thoát

Khí và huyết phụ thuộc lẫn nhau, khi mất một lượng huyết lớn, khí mất đi chỗ dựa và thoát ra ngoài, khiến cơ thể thiếu dương khí, lúc này sắc mặt sẽ tái nhợt, tay chân lạnh, trường hợp nặng có thể ngất xỉu.

5. Khí hư huyết hư

Bệnh lâu ngày không khỏi sẽ dẫn đến hao hụt khí huyết, lúc này người gầy yếu, xanh xao hoặc da mặt trắng bệch, thường xuyên bị chóng mặt, tức ngực và mất ngủ.

Tóm lại, khí và huyết hài hòa thì cơ thể mới khỏe mạnh. Bất kỳ bên nào thiếu hụt hay dư thừa đều dẫn tới mất cân bằng âm dương, khiến cơ thể phải đối mặt với rất nhiều bệnh tật.

Triệu Dung/ Skybooks & NXB Thế giới