Quảng Trị là vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa. Trải qua nhiều thời đại, con người ở mảnh đất này đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách để làm nên những kỳ tích hào hùng trong đấu tranh và xây dựng, để lại nhiều di sản văn hóa truyền thống vô cùng quý giá.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Cam Lộ lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020-2025 xác định: 'Tập trung khai thác tốt các lợi thế và tiềm năng của huyện để phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ và du lịch trở thành động lực thúc đẩy các ngành sản xuất khác phát triển, nhằm đáp ứng tốt nhu cầu phục vụ cho sản xuất, sinh hoạt và tiêu dùng, góp phần tích cực vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động, thực hiện các mục tiêu phát triển của huyện'. Lần đầu tiên phát triển du lịch được huyện Cam Lộ đưa vào nghị quyết, là cơ sở để đẩy mạnh công tác quy hoạch, hoàn thiện quy hoạch các khu, tuyến điểm du lịch; mời gọi đầu tư tạo các sản phẩm du lịch ấn tượng, có lợi thế so sánh với các địa phương khác, thu hút khách du lịch đến tham quan và trải nghiệm, góp phần quảng bá hình ảnh và xây dựng Cam Lộ trở thành huyện nông thôn mới kiểu mẫu với bản sắc riêng có.
Chiều nay 5/7, huyện Cam Lộ tổ chức hội nghị phát triển du lịch năm 2022 nhằm đánh giá thực trạng, tiềm năng, lợi thế và xây dựng các giải pháp thúc đẩy phát triển du lịch trên địa bàn huyện.
Dự xong các lễ trọng của dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Quảng Trị được giải phóng (1/5/1972-1/5/2022), nhà báo Trương Đức Minh Tứ - Tổng Biên tập Báo Quảng Trị mời chúng tôi đi Cam Lộ thăm Di tích Trụ sở Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (CPCMLTCHMNVN). Với những người viết báo, đây là dịp may…
Huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị là một vùng đất đặc biệt. Nơi đây từng 2 lần được chọn làm 'Kinh đô kháng chiến', đó là Thành Tân Sở ở xã Cam Chính, nơi vua Hàm Nghi dựng cờ, ban chiếu Cần Vương chống Pháp và thị trấn Cam Lộ, nơi đặt trụ sở làm việc của Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam (6/1973 – 5/1975).
UBND tỉnh vừa có văn bản đồng ý chủ trương bàn giao di tích quốc gia Trụ sở Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (CHMNVN) từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho UBND huyện Cam Lộ quản lý.
Xứ Cùa là tên gọi chung của vùng đất gồm 2 xã Cam Chính và Cam Nghĩa, thuộc huyện Cam Lộ. Vùng đất ba dan màu mỡ này là xứ sở của những rừng cao su xanh ngát, của tiêu nồng, chè thơm… Nơi đây còn mang đậm dấu ấn lịch sử, được coi là cái nôi của phong trào Cần Vương, là 'kinh đô kháng chiến' của triều đại phong kiến cuối cùng ở Việt Nam và là chiến khu cách mạng, nơi nổ ra phong trào đồng khởi đầu tiên ở tỉnh Quảng Trị vào năm 1964 . Trải qua biết bao mùa xuân kể từ ngày hòa bình lập lại, chiến khu Cùa năm xưa nay đã có nhiều đổi thay.
Anh Nguyễn Văn Hiếu ở thôn Mai Lộc 2, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, từng tốt nghiệp Khoa Lịch sử của Trường Đại học Đà Lạt, trở về quê hương làm nhiều công việc khác nhau, nhưng rồi lại 'bén duyên' với một công việc không ai ngờ tới: làm trưởng thôn. Từ sự tín nhiệm, hỗ trợ của bà con trong thôn, sự nỗ lực của bản thân, anh Hiếu đã đưa nhiều phong trào của thôn Mai Lộc 2 dẫn đầu trong toàn xã.
Quảng Trị có 500 di tích danh thắng, trong đó có 4 di tích quốc gia đặc biệt, 20 di tích quốc gia và 476 di tích cấp tỉnh. Năm 2013, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 17 về việc đầu tư bảo tồn, tôn tạo, chống xuống cấp hệ thống di tích lịch sử, văn hóa tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2013 - 2020. Mục tiêu của nghị quyết là đến năm 2015, 100% di tích của tỉnh được kiểm kê, hoàn thành việc cắm mốc chỉ giới, khoanh vùng bảo vệ và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; đến năm 2020, 100% di tích cấp tỉnh hoàn thành việc xây dựng bia, biển; 100% di tích quốc gia đã phân cấp cho cấp huyện quản lý, khai thác sử dụng và một số di tích cấp tỉnh tiêu biểu được đầu tư phục dựng, tôn tạo... Tuy nhiên, do chưa được bố trí đủ kinh phí nên không hoàn thành được các mục tiêu đặt ra trong nghị quyết.
Huyện Cam Lộ là mảnh đất có truyền thống lịch sử hào hùng. Ở đó, có những con người trong từng thời điểm lịch sử đảm đương các công việc khác nhau nhưng tất cả đều nhiệt thành cống hiến, dũng cảm mưu trí và tận tụy với quê hương. Bây giờ dù tuổi đã cao nhưng họ vẫn ghi nhớ nhiều câu chuyện về quê hương dấu yêu.
Ông NGUYỄN XUÂN BIỂU, nguyên Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam huyện Cam Lộ: Tập trung khai thác tiềm năng, lợi thế để duy trì tốc độ tăng trưởng
Cam Lộ là vùng đất đặc biệt, từng hai lần được chọn là 'kinh đô kháng chiến', đó là Thành Tân Sở ở xã Cam Chính, nơi vua Hàm Nghi dựng cờ, ban chiếu Cần Vương chống Pháp và thị trấn Cam Lộ, nơi đặt trụ sở làm việc của Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam(CMLTCHMN) Việt Nam. Cùng với nhiều địa danh nổi tiếng, Cam Lộ chính là điểm kết nối giữa quá khứ và hiện tại.
Lá của những cây chè cổ này cho nước xanh, uống có vị chát, đắng.
Kho báu huy hoàng của Vua Hàm Nghi dường như không hề tồn tại ở bầt kỳ nơi nào. Có chăng, nó chỉ 'hóa thạch' trong trí tưởng tượng và sự khao khát.
Gắn liền với cuộc chiến đấu chống giặc ngoại xâm của vua Hàm Nghi, cụm di tích thành Sơn Phòng, đền Công Đồng, đền Trầm Lâm (xã Phú Gia, Hương Khê, Hà Tĩnh) chứa đựng nhiều giá trị quý báu về lịch sử, văn hóa, tâm linh.
Quảng Trị là địa phương có nhiều di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh đẹp. Đây là lợi thế để tỉnh đẩy mạnh phát triển du lịch. Miền núi rừng phía tây tỉnh Quảng Trị còn có các điểm đến mới, lạ, nguyên sơ như: suối Tà Lao, đền thờ vua Hàm Nghi, thác Tà Puồng… đang thu hút du khách đến tham quan và trải nghiệm. Nhờ đó góp phần tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho đồng bào các dân tộc thiểu số ở các vùng sâu, vùng xa trong tỉnh.
Những vườn chè có tuổi đời hàng trăm năm tuổi đến nay vẫn được người dân một số thôn ở vùng Cùa thuộc xã Cam Chính, huyện Cam Lộ giữ gìn và khai thác. Với người dân vùng Cùa, cây chè xanh vừa là cây trồng có giá trị kinh tế, vừa là một loài cây đặc trưng, là niềm tự hào của miền quê đất đỏ ba dan này…
Tương truyền là món ăn tiến Vua, gà Cùa - đặc sản trăm năm thơm ngon nức tiếng ở vùng 'đất lửa' - được bà con nông dân Quảng Trị tính chuyện làm ăn lớn để xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc đưa ra thị trường tiêu thụ.
Nhân dịp 135 năm ngày Vua Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương 13/7 (1885- 2020), huyện Cam Lộ đã xây dựng công trình Đền thờ Vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương, đồng thời tổ chức lễ rước Long vị Vua Hàm Nghi tại Thế Miếu – Đại nội Huế về an vị tại Đền. Để tiếp tục tri ân đối với các bậc tiền nhân có công với nước, hôm nay 31/1/2021, tại Đền thờ Vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương - Khu Di tích quốc gia thành Tân Sở ở xã Cam Chính, UBND huyện Cam Lộ phối hợp với Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam huyện Cam Lộ, Hội đồng trị sự Nguyễn Phúc tộc tổ chức lễ tri ân, tưởng niệm – Húy nhật Hoàng đế Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương. Đây cũng là ngày giỗ đầu của Đức Vua Hàm Nghi kể từ sau ngày Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Cam Lộ rước Long vị Đức Vua về an vị, thờ phụng tại quê nhà.
Là một đảng viên 55 năm tuổi Đảng, đọc bản dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVI trình Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, tôi thấy rất phấn khởi và tin tưởng. Phấn khởi vì sự phát triển của tỉnh và sự trưởng thành của Đảng bộ. Tin tưởng vì những tốt đẹp chắc chắn sẽ đến trong giai đoạn 2021 - 2025 để tỉnh Quảng Trị 'đạt đến trình độ phát triển thuộc nhóm trung bình cao của cả nước'. Từ một tỉnh bị chiến tranh và thiên tai tàn phá nặng nề, điểm xuất phát cực kỳ thấp mà đến năm 2030 'Nằm trong nhóm 30 tỉnh phát triển của cả nước', thật sự là một bước tiến ngoạn mục và lớn lao.
Vùng Cùa gồm 2 xã Cam Chính và Cam Nghĩa thuộc huyện Cam Lộ, là nơi triều đình phong kiến nhà Nguyễn chọn xây dựng 'kinh đô kháng chiến' thành Tân Sở để phòng bị cho kinh thành Huế khi thất thủ; nơi ghi dấu ấn lịch sử vị vua yêu nước trẻ tuổi Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương hiệu triệu văn thân, sĩ phu yêu nước toàn quốc đứng lên phò vua đánh đuổi giặc Pháp xâm lược cách đây 135 năm, ngày 13/7/1885. Như mạch nguồn cách mạng chảy mãi, dấu ấn lịch sử và hồn thiêng sông núi tụ nghĩa từ 'kinh đô kháng chiến' thành Tân Sở hun đúc nên khí chất người Cam Lộ nói chung và vùng Cùa nói riêng luôn trung dũng kiên cường đánh giặc cứu nước, đi đầu trong xây dựng quê hương.
Trong những ngày tháng Tám lịch sử, có dịp lên vùng Cùa, Cam Lộ, chúng tôi thật sự xúc động khi đến thăm Khu di tích lịch sử quốc gia Thành Tân Sở, thôn Mai Đàn, xã Cam Chính, dâng hương tại Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương vừa được xây dựng trang nghiêm, kỳ vĩ, tạc vào không gian vùng chiến khu xưa một vóc dáng công trình vừa uy nghi, thiêng liêng, vừa gần gũi, ấm áp. Được biết, công trình được khánh thành vào ngày 13/7/2020, nhân kỷ niệm 135 năm Ngày vua Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương chống Pháp 13/7 (1885-2020).
Huyện Cam Lộ có hơn 20 điểm di tích lịch sử cách mạng, ghi dấu chiến công trong những năm tháng chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. Mỗi di tích đều có những ý nghĩa to lớn về giá trị lịch sử, là nơi giáo dục, bồi đắp truyền thống cách mạng, yêu nước của cha ông cho thế hệ trẻ, đồng thời là điểm đến thu hút khách du lịch, quảng bá hình ảnh mảnh đất, con người Cam Lộ với bạn bè trong nước và quốc tế.
Nhà Nguyễn được thành lập sau khi vua Gia Long lên ngôi năm 1802. Năm 1858, thực dân Pháp xâm lược nước ta, đất nước bước vào thời kỳ đen tối, rối ren. Đỉnh điểm những khó khăn nhất của triều đình là sau khi vua Tự Đức băng hà. Chỉ trong một thời gian ngắn đã có 3 ông vua lần lượt bước lên ngai vàng rồi bị phế và bị giết là: Dục Đức, Hiệp Hòa và Kiến Phúc. Trong bối cảnh loạn ly ấy, Hàm Nghi được chọn bước lên ngai vàng ngày 2 tháng 8 năm 1884.
Ngày 13/7/2020, kỷ niệm 135 năm Ngày Vua Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương chống Pháp 13/7 (1885-2020), huyện Cam Lộ tổ chức Lễ khánh thành công trình Đền thờ Vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương tại Khu di tích lịch sử quốc gia Thành Tân Sở, thôn Mai Đàn, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ. Nhân dịp này, chúng tôi có cuộc trao đổi với Nhà sử học DƯƠNG TRUNG QUỐC - Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam.
Ngày 15/7/2020, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị cho biết, Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương tại thôn Mai Đàn, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ (Quảng Trị) đã được tổ chức khánh thành, đưa vào thờ cúng trang nghiêm và trang trọng.
Trong lịch sử chống giặc ngoại xâm, triều Nguyễn nổi lên ba vị vua yêu nước. Trong đó, vua Hàm Nghi từng dời kinh thành, bôn tẩu, ra chiếu Cần Vương. Ngày 13/7, tại Khu di tích quốc gia thành Tân Sở (xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, Quảng Trị) đã khánh thành Đền thờ vua Hàm nghi và các tướng sĩ Cần Vương.
Ngày 13-7, tại di tích quốc gia Thành Tân Sở (xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, Quảng Trị), UBND huyện Cam Lộ đã tổ chức lễ khánh thành đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương.
Hôm nay 13/7/2020, kỷ niệm 135 năm Ngày Vua Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương chống Pháp 13/7 (1885-2020), huyện Cam Lộ tổ chức Lễ khánh thành công trình Đền thờVua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương tại Khu di tích lịch sử quốc gia Thành Tân Sở, thôn Mai Đàn, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ. Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Đức Dũng; Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam; Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Hồ Đại Nam; Phó Chủ tịch- Tổng Thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam Dương Trung Quốc; Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, PGS-TS Đỗ Bang; đại diện Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc- TP. Huế; Phòng Quốc huy công Nguyễn Phúc tộc- hậu duệ của Binh bộ Thượng thư Tôn Thất Thuyết;họ Nguyễn Văn- hậu duệ của Kỳ vỹ Quận công Nguyễn Văn Tường; cùng đông đảo cán bộ và Nhân dân huyện Cam Lộ, xã Cam Chính tham dự buổi lễ.
Ngày 13/7, tại Khu di tích quốc gia thành Tân Sở (thôn Mai Đàn, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, Quảng Trị) đã diễn ra lễ khánh thành Đền thờ Vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương, hướng đến 135 năm ngày Vua Hàm Nghi ban Hịch Cần Vương chống Pháp xâm lược (13/7/1885-13/7/2020).
Ngày 13/7, tại Khu di tích quốc gia Tân Sở (thôn Mai Đàn, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, Quảng Trị) đã diễn ra lễ khánh thành Đền thờ Vua Hàm Nghi cùng các tướng sĩ Cần Vương. Đây là hoạt động nhằm hướng đến 135 năm ngày Vua Hàm Nghi ban dụ Cần Vương chống Pháp xâm lược (13/7/1885 - 13/7/2020).
Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương được thiết kế gồm 5 gian, 2 chái, mô phỏng theo phong cách kiến trúc thời nhà Nguyễn. Công trình có tổng vốn đầu tư xây dựng gần 7 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách của Nhà nước và xã hội hóa, được khởi công từ tháng 7-2019.
Sáng 13-7, UBND tỉnh Quảng Trị và UBND huyện Cam Lộ tổ chức khánh thành Đền tưởng niệm Vua Hàm Nghi và chiến sĩ Cần Vương.
Ngày 12-7, tại Đại nội Huế (tỉnh Thừa Thiên - Huế), tỉnh Quảng Trị đã long trọng tổ chức lễ cung rước Long vị vua Hàm Nghi về Khu Di tích Quốc gia Thành Tân Sở.
Cam Lộ là vùng đất giàu truyền thống yêu nước và cách mạng. Nơi đây lịch sử từng hai lần chọn đặt 'kinh đô kháng chiến' quốc gia, đó là thành Tân Sở ở xã Cam Chính- nơi vua Hàm Nghi dựng cờ, ban Chiếu Cần Vương chống Pháp và thị trấn Cam Lộ- nơi đặt trụ sở làm việc và đón tiếp ngoại giao của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam thời chống Mỹ. Bên cạnh đó, trên địa bàn huyện còn có hơn 20 điểm di tích lịch sử cách mạng, ghi dấu chiến công chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược. Mỗi di tích có ý nghĩa to lớn làm cho người dân hiểu rõ hơn giá trị lịch sử, là nơi giáo dục cho thế hệ trẻ truyền thống yêu nước của cha ông, đồng thời là điểm đến thu hút khách du lịch, quảng bá hình ảnh mảnh đất, con người Cam Lộ với bạn bè trong nước và quốc tế.
Để kịp thời khánh thành đưa vào sử dụng đúng vào dịp kỷ niệm 135 năm ngày Vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương 13/7 (1885-2020), hiện nay, UBND huyện Cam Lộ đang chỉ đạo đơn vị thi công khẩn trương đẩy nhanh tiến độ xây dựng các hạng mục công trình Đền tưởng niệm Vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương.
Vùng Cùa gồm 2 xã Cam Chính, Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ. Cách đây hơn 100 năm, vùng Cùa được vua Hàm Nghi chọn để xây dựng thành Tân Sở làm nơi kháng chiến chống giặc Pháp đô hộ. Ngày nay, vùng Cùa thu hút ngày càng nhiều du khách đến tham quan, khám phá và thưởng thức những sản vật thơm ngon, đặc trưng vốn có, trong đó không thể không nhắc đến đặc sản gà Cùa.
Vùng Cùa ghi dấu trong lịch sử dân tộc bởi di tích thành Tân Sở, cái nôi của phong trào Cần Vương, là 'kinh đô kháng chiến' của triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam. Trong những năm kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, vùng Cùa tiếp tục đảm nhận sứ mệnh là chiến khu cách mạng, nơi nổ ra phong trào Đồng khởi đầu tiên ở tỉnh Quảng Trị vào năm 1964, ghi dấu nhiều chiến công hiển hách của quân và dân Cam Lộ nói riêng và Quảng Trị nói chung. Qua hơn 45 mùa xuân kể từ ngày hòa bình lập lại, chiến khu xưa đã thay da, đổi thịt từng ngày.
Tương truyền, gần như trong thời gian đóng đô tại thành Tân Sở, món gà Cùa luôn có mặt trong các thức ăn hàng ngày của vua Hàm Nghi và các quan.